معاملات آتی بورس

در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی محصولی را خریداری می‌ کنند این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آن‌ها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند. یعنی معامله‌ گران فقط زمانی می‌‌توانند از بازار سود کسب کنند که قیمت‌ ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت در حال کاهش است عملا نمی‌توانند انتظار سود داشته باشند. برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی ، افراد می‌ توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند. یعنی وقتی قیمت افزایش می‌ یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می‌ رسانند. از طرفی وقتی سرمایه‌ گذاران پیش‌ بینی می‌‌کنند که قیمت ‌ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به پیش‌ فروش سکه کرده و پس از کاهش قیمت‌ ها اقدام به خرید همان تعداد سکه می‌ کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسب می ‌کنند. این سبب می شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت ‌ها در هر طرف کسب سود کنید.

ارزیابی اثر تغییرات وجه تضمین بر میزان معاملات آتی سکه طلا مورد معامله در بورس کالای ایران

این مقاله به ارزیابی اثر تغییرات وجه تضمین بر حجم معاملات و موقعیت­های تعهدی باز معاملات آتی سکه طلای معاملات آتی بورس بهار آزادی، مورد معامله در بورس کالای ایران پرداخته است. این مطالعه با استفاده از روش رگرسیونی حداقل مربعات معمولی (OLS) وبا رویکرد بررسی هزینه­های فرصت و معاملاتی حاصل از تغییرات وجه تضمین در بازار آتی سکه طلا انجام‌شده است. به همین منظور از داده­های معاملات سه سررسید متوالیتحت عنوان اولین سررسید، دومین سررسید و سومین سررسید نزدیکاستفاده‌شده است. نتایج نشان داد بین تغییرات وجه تضمین و حجم معاملات برای هر سه سررسید رابطه مثبت و معنی­داری وجود دارد. درحالی‌که بین تغییرات وجه تضمین و موقعیت­های تعهدی باز رابطه معنی­داری مشاهده نشد؛بنابراینیافته­های پژوهش نشان می­دهد در بازار آتی سکه طلای ایران، تغییرات وجه تضمین نمی­تواند از طریق افزایش هزینه­های فرصت و معاملاتی، حجم معاملات را کاهش دهد.درنتیجه چنانچه هدف از افزایش وجه تضمین، کاهش حجم معاملات و یا اثرگذاری بر موقعیت­های تعهدی باز باشد، بنابر یافته­های این پژوهش، نمی­تواند به‌عنوان ابزار مناسبی عمل کند.

کلیدواژه‌ها

• وجه تضمین
• حجم معاملات
• موقعیت‌های تعهدی باز
• هزینه‌های فرصت
• هزینه‌های معاملاتی

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Margin Changes on Future Trading Activities of Gold Coin in Iran Mercantile Exchange

نویسندگان [English]

• Mehrnaz Ezani 1
• Akbar Mirzapour 2

2 Assistant Professor of the Faculty of Management and Accounting, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran

This paper investigates the effects of margin changes on trading volume and open interest of Bahar-e-Azadi gold coin future contracts in Iran Mercantile Exchange (IME). The estimation method in this research is Ordinary Least Squares (OLS) technique simply. An approach was used in which margin changes effect on trading activities through opportunity cost and transaction cost. For this purpose, time series data of three successive maturities were used as first maturity, second maturity and third maturity. The results show that there is a positive significant relationship between margin changes and trading volume for all three maturities, while there is no significant relationship between margin changes and open interest. Therefore, according to findings, margin changes cannot decrease trading activities through increasing opportunity and transaction costs. So, if our purpose of reducing the margin is to decrease in trading volume and affect open interest, according to the research finding, it cannot act as an appropriate tool.

کلیدواژه‌ها [English]

• Margin
• Volume trading
• Open interest
• Opportunity cost
• Transaction costs

مراجع

تراب نژاد، م. (1393). "بررسی رابطه تغییرات وجه تضمین بر حجم معاملات آتی قراردادهای سکه طلا در بورس کالای ایران". پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

رستمی، م، بهرامی، پ. (1392). بررسی اثربخشی نسبی توقف معاملات و حد نوسان قیمت در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه راهبرد مدیریت مالی، دانشگاه الزهرا، سال اول، 2، 1-21

فلاح، ج. غفاری، ف.(1394). "آثار تغییرات وجه تضمین بر قیمت، نوسان پذیری قیمت و حجم معاملات در بازار قراردادهای آتی سکه طلا معاملات آتی بورس در بورس کالای ایران". فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، سال بیست و سوم، 73، 52-25.

Acharya ,V.V. Lochstoer, L.A. Ramadorai, T. (2013). “Limits to arbitrage and hedging: evidence from commodity”,Journal of Financial Economics, 109,441-465

Amihud, Y.(2002). “Illiquidity and stock returns: cross-section and time-series effects”,Journal of Financial Markets, 5, 31-56

Anderson, R. (معاملات آتی بورس 1981). “Comments on margins and futures contract”,Journal of Futures Markets, 1(2), 259-264

Chatrath, A. Adrangi, B. Allender, M. (2001). “The impact of margins in futures markets: evidence from the gold and silver markets”,The Quarterly Review of Economics and Finance, 41, 279-294

Chou, R.K. Wang, G.H. K. Wang, Y.Y. (2015). “The effects of margin changes on the composition of traders and market liquidity: Evidence from the Taiwan futures exchange”,The Journal of Futures Markets, 35 (10), 894-915

Dutt, H.R. Wein, I.L. (2003). “Revisiting the empirical estimation of the effect of margin changes on futures trading volume”,Journal of Futures Markets, 23(6), 561-576

Edwards, F. (1983). “The clearing association in futures markets: guarantor and regulator”,Journal of Futures Markets, 3, 369-392

Fallah, J. Ghaffari, F. (1394). “The effects of margin changed on the futures prices, trading volume and price volatility in Iran mercantile exchange gold coin futures contracts”. Quarterly Journal of Economic Research and Policies, 73: PP 25-52, In Persian

Fenn, G.W. KupiecP. (1993). “Prudential margin policy in a futures-style settlement system” .Journal of Futures Markets, 13, 389-408

Figlewski, S. (1981). “Futures trading and volatility in the GNMA market”,Journal of Finance, 36(2),445-456

Figlewski, S. (1984). “Margins and market integrity: margins setting for stock index futures and options”,Journal of Futures Markets, 4, 385-416

Fishe, R.P. Goldberg, L.G. Gosnell.معاملات آتی بورس T.F. Sinha, S. (1990). “Margin requirments in futures markets: Their relationship to price volatility”,Journal of Futures Markets, 10, 541-554

Fishe, R.P. Goldberg, L.G. (1986). “The effects of margins on trading in futures markets”,Journal of Futures markets, 6, 261-271

Garman, M.B. Klass, M.J.(1980). “On the estimation of security price volatility from historical data”,Journal of Business, 53, 67-78

Gay, G.D. Hunter, W.C. Kolb, R.W. (1986). “A comparative analysis of futures contract margins”,Journal of Futures Markets, l6 (2), 307-324

Hardouvelis, G.A. (1990). “Margin requirements, volatility and the transitory component of stock price”,The American Economic Review, 80(4), 736-762.

Hartzmark, M.L. (1986). “The effects of changing margin levels on futures market activity, the composition of traders in the market and price performance”, Journal of Business, 59 (2), PT2, S147-S180

Jacobs, M., Onochie, J. (1998). “A bivariate generalized autoregressive conditional heteroscedasticity-in-mean study of the relationship between return variability and trading volume in internationalfutures markets”, The Journal of Futures Markets, 18(4), 379-397

Kupiec, P. (1994). “The performance of S&P500 futures product margins under the SPAN margining system”, TheJournal of Futures Markets, 14(7), 789-811

Kupiec, P. H., White, A. P. (1996). “Regulatory competition and the efficiency of alternative derivative product margining systems”, Journal of Futures Markets, 16(8), 943- 963

Kupiec, P. H. (1998),“Margin requirements, volatility, and market integrity: what have we learned since the crash?”Journal of Financial Services Research, 13(3), 231-255

Moser, J. (1992). “Determining margin for futures contracts: the role of private interests and the relevance of excess volatility”,Federal Reserve Bank of Chicago Economic Perspectives, (March- April), 2-18

Phylaktis, K., Aristidou, A. (2013). “Margin changes and futures trading activity: A new approach”,European Financial Management, 19, 45-71

Rostami, M, Bahrami, p. (1392). Relative performance of the trading halts and price limits at the Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Management Strategy, Alzahra University, 2, 1-21, (inPersian)

Tauchen, G.,Pitts M. (1983). “The price variability-volume relationship on speculative markets”, Econometrica, 51(2), 485-505

Tomek W. (1985). “Margin on futures contracts: their economic roles and regulation”. In futures markets: Regulatory Issues, A. E. Peck ed. Washington, D.C., American Enterprise Institute for public policy research, 143-209

Torab Nejad (1393).”Investigating the relationship between margins on the volume of futures contracts for gold coins on Iranian stock exchanges”. Master's thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, (in Persian)

آغاز معاملات آتی سهام در بورس تهران

به گزارش همشهری، معاملات آتی سهام روز گذشته برای نخستین بار در بورس اوراق بهادار ایران به کار گرفته شد. با ورود این محصول جدید علاوه بر امکان پوشش ریسک، بازار سهام از تک‌محصولی بودن خارج و سرمایه‌گذاران خصوصا سرمایه‌گذاران پرریسک با انتخاب بیشتری مواجه خواهند شد.اوراق آتی سهام، قراردادی است بین خریدار و فروشنده که براساس آن تعهد می‌شود که سهام یک شرکت معین در تاریخ مشخصی خریده یا فروخته شود. بر این اساس خریدار اوراق آتی با پیش‌بینی اینکه قیمت یک سهم در آینده افزایش خواهد یافت اقدام به خرید سهم می‌کند و فروشنده نیز با این پیش‌بینی که قیمت سهم در آینده کاهش خواهد یافت سهام را برای فروش ارائه می‌کند.

اگر قیمت سهم افزایش پیدا کند خریدار سود خواهد کرد و اگر کاهش پیدا کند فروشنده سود خواهد کرد. در این قرارداد 20درصد از قیمت پایه سهم باید به‌عنوان وجه تضمین پرداخت شود تا معامله انجام شود.در همین رابطه، روز گذشته بلومبرگ ضمن ارائه گزارشی از آغاز معاملات آتی در بورس تهران گزارش داد، معاملات آتی سهام برای نخستین بار در بورس تهران با هدف تنوع بخشیدن به بازار و جذب سرمایه‌گذاران خارجی آغاز شد. مدیرعامل شرکت بورس هم در مصاحبه تلفنی با بلومبرگ گفت: این ابزار جدید با 6 قرارداد آتی با سهام بانک‌های پارسیان و کارآفرین راه‌اندازی می‌شود.

سهام نقدشونده معامله می‌شوند

همچنین علی سنگینیان معاون تحقیقاتی شرکت بورس و اوراق بهادار در مورد شرایط انجام این معاملات گفت: شرکت‌هایی برای انجام این معاملات انتخاب می‌شوند که کاملا نقد‌شونده باشند و سهام آنها به راحتی قابل خرید و فروش باشد. وی ادامه داد: بر این اساس چندین شرکت بزرگ با سهام شناور آزاد بورس که دارای اطلاعات مالی شفافی نیز بودند را انتخاب و رتبه بندی کردیم. به مرور نیز شرکت‌های بیشتری را به هیأت پذیرش معرفی خواهیم کرد.

افراد ناآشنا وارد نشوند

همچنین علی صالح آبادی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه برای نخستین بار ابزار فیوچرز در سال87 با معامله سکه طلا راه‌اندازی شده است، گفت: در حال حاضر حجم معاملات ابزار فیوچرز سکه در بورس کالا افزایش یافته است و در آینده نزدیک حجم معاملات فیوچرز طلا در بورس کالا افزایش خواهد یافت و تا پایان سال نیز حجم معاملات آن چند برابر می‌شود. رئیس هیأت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار تأکید کرد: از کارگزاران و شرکت بورس و همچنین همه کسانی که در بخش آموزش معاملات آتی اوراق بهادار فعال هستند خواهش می‌کنم که به هیچ وجه افراد عادی را تشویق به سرمایه‌گذاری در این محصول نکنند؛ چراکه سازمان بورس به‌هیچ‌وجه چنین سیاستی ندارد و علاقه‌مند به ورود افراد نا‌آشنا نیست.

حسن قالیباف‌اصل، مدیرعامل شرکت بورس و اوراق بهادار در مراسم راه‌اندازی معاملات قراردادهای آتی سهام با اشاره به اینکه از حدود1.5 سال پیش کارهای مقدماتی معاملات اوراق آتی سهام در بورس انجام ‌شده، تصریح کرد: برای اجرایی شدن این برنامه از نرم افزار بورس کالا استفاده شده است. وی گفت: این ابزار باعث رشد و توسعه بازار سرمایه، افزایش نقدشوندگی، کشف قیمت و مدیریت ریسک خواهد شد. به گفته قالیباف اصل با معرفی این ابزار، سرمایه‌گذاران از آن برای تکمیل سبد سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه استفاده می‌کنند. استفاده‌کنندگان از این ابزار باید آگاهی زیادی از بازار سرمایه داشته باشند.

معاملات آتی سهام

قرارداد آتی یا معاملات آتی (Futures ) توافق نامه‌ای قانونی است که دارای حد و مرز معین و برای خرید یا فروش یک کالا یا ابزار مالی، برای زمانی در آینده با قیمتی توافق شده هنگام امضای قرارداد به کار برده می شود. در بورس‌های دنیا دارایی‌های مختلفی از جمله محصولات کشاورزی، سهام، انواع فلزات، انواع فرآورده‌های نفتی و سایر محصولات به عنوان قرارداد آتی منتشر می‌شوند و به عنوان دارایی پایه (دارایی که قرارداد بر روی آن منتشر می شود) برای قراردادهای آتی مطرح می‌گردند. بنابراین در قرارداد آتی سهام، دارایی پایه سهام شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه می باشد. مشخصات سهام که قرار داد آتی بر روی آن منتشر می گردد در اطلاعیه معاملاتی قرارداد آتی ذکر می گردد. توصیه می شود سرمایه گذاران قبل از سرمایه گذاری در این اوراق، اطلاعیه مربوط به آن را مطالعه نمایند.

برای چه به وجه تضمین نیاز داریم؟

• برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام معامله در تاریخ سررسید، طرفین باید مبلغی را تحت عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای و تسویه وجوه بورس قرار دهند.
• همچنین متعهد می‌شوند که متناسب با تغییرات قیمت آتی وجه تضمینی را تعدیل کنند. در صورت امتناع و توافق طرفین باید وجهی تحت عنوان جریمه پرداخت کنند که با توجه به شرایط متفاوت خواهد بود.

تسویه نهایی

• در صورتی که سرمایه‌گذار پس از پایان دوره معاملات قرارداد آتی سهام، همچنان دارای موقعیت تعهدی باز باشد، ملزم به تسویه فیزیکی مطابق با قرارداد خواهد بود.
• در این مرحله فروشنده سهام، باید سهام تعهد شده را در زمان و مکان مشخص و مطابق با استانداردهای تعیین شده در قرارداد تحویل و خریدار نیز ملزم به پرداخت وجه مورد نظر می‌باشد.

کارمزد معاملات قرارداد آتی سهام

• کارمزد معاملات قرارداد آتی سهام به شرح زیر می باشد:کارمزد خرید: ۰٫۱۰۸ درصدکارمزد فروش: ۰٫۱۰۸ درصد
• کارمزد خرید: ۰٫۱۰۸ درصد
• کارمزد فروش: ۰٫۱۰۸ درصد

با ما در ارتباط باشید

طراحی شده توسط آسیا سرمایه هوشیار. 1390-1400 © طبق ماده ۱۲ فصل سوم قانون جرائم رایانه ای هرگونه کپی برداری از متن، شکل و ساختار و زمینه فعالیت این پایگاه اینترنتی ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد.

مشتریان محترم کارگزاری مدبرآسیا که دارنده سهام عدالت هستند،
جهت استعلام و فروش غیرحضوری سهام عدالت خود می توانند از طریق لینک زیر اقدام نمایند.

عرضه اولیه شرکت پیشگامان فن آوری و دانش آرامیس (تپسی) به کدام یک از سرمایه گذاران حرفه ای تعلق میگیرد؟

شرایط احراز عنوان سرمایه گذار حرفه ای برای اشخاص حقیقی و مشارکت در عرضه اولیه سهام به شرح ذیل توسط فرابورس اعلام شد. در این راستا خواهشمند است در صورت داشتن حداقل یکی از شرایط ذکر شده در ابتدا با تلفن شرکت به شماره 02141627000 داخلی 1 (واحد اوراق بهادار) تماس گرفته و به شماره تلگرام 09918020688 مستندات خود را ارسال نمایید تا اقدامات و هماهنگی های لازم برای احراز شرایط سرمایه گذار حرفه ای از سوی کارگزاری صورت پذیرد.

1. شخصی که مانده حساب یا ارزش ریالی پرتفوی وی طی 6 ماه اخیر در انتهای هر ماه مساوی یا بیشتر از 50 میلیارد ریال باشد و یا در 6 ماه اخیر ، معاملات آتی بورس ماهانه به میزان حداقل 20 میلیارد ریال مجموع ارزش معاملات انجام شده در سمت خرید و فروش وی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران باشد.
2. دارای یکی از مدارک علمی شامل تحلیلگر مالی خبره (CFA) ، حسابرسان داخلی (CIA) ، حسابداری رسمی مدیریت (CMA) ، مدیریت ریسک مالی (FRM) ، اصول بازار سرمایه ، تحلیل گری ، مدیریت سبد اوراق بهادار و ارزشیابی اوراق بهادار باشد.
3. سابقه عضویت در هیات مدیره نهاد های مالی داشته باشد.

4.در یک سال گذشته جمع ارزش اعمال قراردادهای معامله شده (غیر از اوراق اختیار فروش تبعی) وی در بازار مشتقه بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران حداقل معادل 10 میلیارد ریال باشد.

5.سبد ها با دارایی تحت مدیریت (AUM) بیش از 10 میلیارد ریال.

6.کارکنان ارکان بازار سرمایه با حداقل یک سال سابقه بیمه (سازمان بورس و اوراق بهادار ، بورس ها و بازار های خارج از بورس ، شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه).

معاملات آتی بورس

قرارداد آتی صندوق طلا، برگ برنده بورس کالا/ آتی بازها وارد رینگ می‌شوند

مدیر پرتفو تامین سرمایه لوتوس پارسیان معتقد است که راه‌اندازی معاملات آتی واحدهای صندوق‌های طلا علاوه بر آنکه می‌تواند برگ برنده بورس کالا برای بازگشت معاملات آتی به اوج جذابیت در بازار سرمایه باشد به متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری، افزایش عمق معاملات و توسعه بازار سرمایه کمک شایانی خواهد کرد.

رامین ابوالفضلی مدیر پرتفو تامین سرمایه لوتوس پارسیان در گفت‌وگو با «کالاخبر» با مسرت بخش خواندن خبر راه‌اندازی معاملات آتی بر پایه واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار اظهار داشت: بورس کالا از چند سال قبل در حوزه صندوق‌های کالایی پیش قدم بود و این مسئله در برهه زمانی که جای معاملات آتی سکه طلا در بازار آتی خالی بود، سرعت گرفت که قابل تقدیر است.

وی ضمن اشاره به راه‌اندازی صندوق‌های طلا از سال ۹۶ افزود: صندوق‌های طلا مزایای زیادی برای سرمایه گذارانی که تمایل به سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در حوزه طلا دارند، فراهم کرده است. صندوق‌های طلا به عنوان نخستین صندوق‌های کالایی در بازار سرمایه راه‌اندازی شد که ارزش صندوق وابسته به قیمت گواهی سکه است. افرادی که در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند در حقیقت در سکه و طلا سرمایه‌گذاری کرده‌اند و با افزایش یا کاهش قیمت گواهی سکه، ارزش واحدهای صندوق نیز نوسان می‌‌کند. ابوالفضلی توضیح داد که به عبارت ساده‌تر، سرمایه‌گذار با تغییر ارزش واحدهای صندوق می‌تواند بازدهی کسب کند که ‌نحوه سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها همانند بقیه صندوق‌های قابل معامله است که با داشتن کد بورسی می‌توان اقدام به سرمایه‌گذاری کرد.

چرا معاملات آتی واحدهای صندوق طلا جذاب است؟

مدیر پرتفو تامین سرمایه لوتوس پارسیان در ادامه به معاملات آتی بر پایه واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا در بورس کالا اشاره کرد و گفت: یکی از مهم ترین مزایا و ویژگی معاملات آتی بر پایه دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، فراهم بودن امکان کسب بازدهی بیشتر است، یعنی این امکان وجود دارد که سرمایه‌گذاران نسبت به معاملات سکه طلا یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، بازدهی بالاتری را با توجه به موقعیت بازار و وجود اهرم در معاملات آتی کسب کنند.

وی خاطرنشان کرد: بیش از ۹۵ درصد پرتفوی صندوق‌های طلا را گواهی سکه تشکیل می‌دهد و از این رو صندوق‌های طلا با اختلاف ناچیزی بازدهی مشابه سکه طلا دارند بنابراین فعالان بازار قادر خواهند بود با استفاده از این ابزار جدید و با توجه به جهت‌گیری بازار، موقعیت خرید و فروش اتخاذ کنند و بازدهی بالاتری نسبت به سکه طلا و صندوق‌های طلا کسب کنند؛ در حقیقت اهرمی بودن این ابزارها جذابیت آنها را در میان فعالان و سرمایه‌گذاران بالا برده است.

مدیر پرتفو تامین سرمایه لوتوس پارسیان یادآور شد: نقدشوندگی ابزارهای فیوچرز و واحدهای صندوق‌های طلا به نسبت سکه فیزیکی و گواهی سپرده بالاست و این امر امکان ورود و خروج سرمایه‌گذاران را آسان می‌کند. از سوی دیگر امکان سرمایه‌گذاری در مبالغ کم نیز به کمک این ابزارها فراهم است. از طرف دیگر سرمایه‌گذاران می‌توانند از آربیتراژ ایجاد شده میان واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا و ابزار فیوچرز، استفاده کنند. لذا با توجه به اینکه در بازارهای آتی فرصت آربیتراژ زیاد اتفاق می افتد، ابزار فیوچرز این امکان را به سرمایه گذاران می‌دهد تا از این فرصت بهره‌مند شوند.

تنوع بخشی به سبد سرمایه‌گذاری

وی تصریح کرد: مدیریت ریسک از دیگر مزایای این ابزار به شمار می‌رود. در واقع معاملات آتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری علاوه بر پوشش تورمی، امکان ایجاد تنوع در پرتفو را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند تا بسته به شرایط بازار و تشنج‌ها و نوساناتی که در قیمت‌های دلار و بازار سکه اتفاق می‌افتد علاوه بر پوشش تورمی به سبد سهام خود تنوع دهند و ریسک کاهش ارزش را پایین بیاورند.

ابوالفضلی ادامه داد: موضوع مهم دیگر امنیت بالای این بازارها است و این آیتم در معاملات آتی سکه نیز وجود داشت. برای مثال در معاملات سکه یا دلار فردایی که در بازار سنتی انجام می‌شود، امکان نکول بالایی وجود دارد درحالی که در معاملات بورس کالا به دلیل اخذ تضامین و جرایم، امکان ریسک نکول به شدت پایین می‌آید. از سوی دیگر به دلیل پایین بودن استرس خرید و فروش، معافیت‌های مالیاتی و کارمزدها، ابزارهای نوین برای فعالان بازار جذابیت و مزایای بیشتری دارد.

این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: با ابزار جدیدی که قرار است راه‌اندازی شود، فعالان قدیمی که در بازار معاملات آتی سکه طلا فعال بودند بازخواهند گشت و نقدینگی سرگردان که ممکن است به هر یک از بازارهای موازی ازجمله طلا، معاملات آتی بورس دلار، رمز ارزها و . وارد شده و آنها را دچار تلاطم کند به درستی به سمت بازار سرمایه جذب شده و از این طریق به مدیریت بازار کمک می‌شود. به عقیده من از این ابزار استقبال خوبی صورت خواهد گرفت چراکه اینگونه ابزارها برای عمق بخشیدن به بازار سرمایه لازم است؛ هر چه ابزارهای مالی بیشتر باشد قطعا شاهد توسعه بیشتر و شکل‌گیری بهتر بازار سرمایه خواهیم بود.

اشتراک با دوستان

رامین ابوالفضلی مدیر پرتفو تامین سرمایه لوتوس پارسیان در گفت‌وگو با «کالاخبر» با مسرت بخش خواندن خبر راه‌اندازی معاملات آتی بر پایه واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار اظهار داشت: بورس کالا از چند سال قبل در حوزه صندوق‌های کالایی پیش قدم بود و این مسئله در برهه زمانی که جای معاملات آتی سکه طلا در بازار آتی خالی بود، سرعت گرفت که قابل تقدیر است.

وی ضمن اشاره به راه‌اندازی صندوق‌های طلا از سال ۹۶ افزود: صندوق‌های طلا مزایای زیادی برای سرمایه گذارانی که تمایل به سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در حوزه طلا دارند، فراهم کرده است. صندوق‌های طلا به عنوان نخستین صندوق‌های کالایی در بازار سرمایه راه‌اندازی شد که ارزش صندوق وابسته به قیمت گواهی سکه است. افرادی که در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند در حقیقت در سکه و طلا سرمایه‌گذاری کرده‌اند و با افزایش یا کاهش قیمت گواهی سکه، ارزش واحدهای صندوق نیز نوسان می‌‌کند. ابوالفضلی توضیح داد که به عبارت ساده‌تر، سرمایه‌گذار با تغییر ارزش واحدهای صندوق می‌تواند بازدهی کسب کند که ‌نحوه سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها همانند بقیه صندوق‌های قابل معامله است که با داشتن کد بورسی می‌توان اقدام به سرمایه‌گذاری کرد.

چرا معاملات آتی واحدهای صندوق طلا جذاب است؟

مدیر پرتفو تامین سرمایه لوتوس پارسیان در ادامه به معاملات آتی بر پایه واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا در بورس کالا اشاره کرد و گفت: یکی از مهم ترین مزایا و ویژگی معاملات آتی بر پایه دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، فراهم بودن امکان کسب بازدهی بیشتر است، یعنی این امکان وجود دارد که سرمایه‌گذاران نسبت به معاملات سکه طلا یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، بازدهی بالاتری را با توجه به موقعیت بازار و وجود اهرم در معاملات آتی کسب کنند.

وی خاطرنشان کرد: بیش از ۹۵ درصد پرتفوی صندوق‌های طلا را گواهی سکه تشکیل می‌دهد و از این رو صندوق‌های طلا با اختلاف ناچیزی بازدهی مشابه سکه طلا دارند بنابراین فعالان بازار قادر خواهند بود با استفاده از این ابزار جدید و با توجه به جهت‌گیری بازار، موقعیت خرید و فروش اتخاذ کنند و بازدهی بالاتری نسبت به سکه طلا و صندوق‌های طلا کسب کنند؛ در حقیقت اهرمی بودن این ابزارها جذابیت آنها را در میان فعالان و سرمایه‌گذاران بالا برده است.

مدیر پرتفو تامین سرمایه لوتوس پارسیان یادآور شد: نقدشوندگی ابزارهای فیوچرز و واحدهای صندوق‌های طلا به نسبت سکه فیزیکی و گواهی سپرده بالاست و این امر امکان ورود و خروج سرمایه‌گذاران را آسان می‌کند. از سوی دیگر امکان سرمایه‌گذاری در مبالغ کم نیز به کمک این ابزارها فراهم است. از طرف دیگر سرمایه‌گذاران می‌توانند از آربیتراژ ایجاد شده میان واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا و ابزار فیوچرز، استفاده کنند. لذا با توجه به اینکه در بازارهای آتی فرصت آربیتراژ زیاد اتفاق می افتد، ابزار فیوچرز این امکان را به سرمایه گذاران می‌دهد تا از این فرصت بهره‌مند شوند.

تنوع بخشی به سبد سرمایه‌گذاری

وی تصریح کرد: مدیریت ریسک از دیگر مزایای این ابزار به شمار می‌رود. در واقع معاملات آتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری علاوه بر پوشش تورمی، امکان ایجاد تنوع در پرتفو را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند تا بسته به شرایط بازار و تشنج‌ها و نوساناتی که در قیمت‌های دلار و بازار سکه اتفاق می‌افتد علاوه بر پوشش تورمی به سبد سهام خود تنوع دهند و ریسک کاهش ارزش را پایین بیاورند.

ابوالفضلی ادامه داد: موضوع مهم دیگر امنیت بالای این بازارها است و این آیتم در معاملات آتی سکه نیز وجود داشت. برای مثال در معاملات سکه یا دلار فردایی که در بازار سنتی انجام می‌شود، امکان نکول بالایی وجود دارد درحالی که در معاملات بورس کالا به دلیل اخذ تضامین و جرایم، امکان ریسک نکول به شدت پایین می‌آید. از سوی دیگر به دلیل پایین بودن استرس خرید و فروش، معافیت‌های مالیاتی و کارمزدها، ابزارهای نوین برای فعالان بازار جذابیت و مزایای بیشتری دارد.

این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: با ابزار جدیدی که قرار است راه‌اندازی شود، فعالان قدیمی که در بازار معاملات آتی سکه طلا فعال بودند بازخواهند گشت و نقدینگی سرگردان که ممکن است به هر یک از بازارهای موازی ازجمله طلا، دلار، رمز ارزها و . وارد شده و آنها را دچار تلاطم کند به درستی به سمت بازار سرمایه جذب شده و از این طریق به مدیریت بازار کمک می‌شود. به عقیده من از این ابزار استقبال خوبی صورت خواهد گرفت چراکه اینگونه ابزارها برای عمق بخشیدن به بازار سرمایه لازم است؛ هر چه ابزارهای مالی بیشتر باشد قطعا شاهد توسعه بیشتر و شکل‌گیری بهتر بازار سرمایه خواهیم بود.

بازار آتی چیست؟ چه ویژگی‌ها و مزایایی دارد؟

بازار آتی در همه جهان از زمان شکل ‌گیری به دلیل ویژگی‌ های ممتاز خود موفق به جذب سرمایه‌ گذاران متعددی شده است. خوشبختانه در ایران بازار آتی سکه به همت بورس کالا از آذر ماه سال ۱۳۸۷ راه‌ اندازی شد و اکنون با تجربه‌‌ای نزدیک به یک دهه به بلوغ خود رسیده است. بدیهی است استفاده از مزیت‌‌های استثنایی این بازار نیازمند کسب دانش کافی است. با توجه به ماهیت رقابتی این بازار، آگاهی از قوانین و دستورالعمل‌ ها، شناخت روش ها و ابزارهای تحلیلی، توانایی تدوین استراتژی صحیح معاملاتی و مطلع بودن از خطرات و ریسک‌ های بالقوه موجود، امری ضروری است. در این مقاله و مقالات بعدی که توسط تیم تولید محتوای آموزشی کالج تی بورس تهیه می گردد، به بررسی قراردادهای بازار آتی و نحوه معامله شدن آن می‌ پردازیم.

قرارداد آتی (Future market) چیست؟

قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می ‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص(سکه طلا، زعفران) را به قیمتی که الان تعیین می‌‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.

مزیت های مهم بازار آتی

1. وجود اهرم در معاملات (یعنی می‌توانیم با چندین برابر پول خود معامله کنیم)
2. دو طرفه بودن بازار (هم از بالا رفتن قیمت می‌‌توان سود کرد و هم از افت قیمت‌‌ها).

اهرم مالی بازار آتی چیست؟

چنانچه می‌‌دانید از اهرم در مواقعی استفاده می‌شود که می‌‌خواهیم با وارد کردن نیرویی کوچک، نتیجه‌‌ای بسیار بزرگ‌ تر بدست ‌آوریم. افراد با هوش مالی بالا همواره به دنبال یافتن فرصت‌‌های سرمایه‌ گذاری با قابلیت اهرمی هستند، اهرم می‌‎تواند با تغییر در زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه‌ گذاران فرصت ثروتمند شدن دهد. همچنین استفاده اشتباه از وضعیت‌ های اهرمی می‌‌تواند منجر به شکست‌ های سنگین مالی شود، لذا افرادی با درجه ریسک‌ پذیری بالاتر و هوش و ذکاوت بالا همواره به دنبال سرمایه گذاری‌ های با اهرم بالاتر هستند. بازار آتی این اهرم را از طریق سرمایه اولیه برای معامله‌ گران ایجاد کرده است. یعنی با در اختیار داشتن مبلغ یک دهم قرارداد می‌‌توانند بر روی کل قرارداد سرمایه‌ گذاری کنند و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰ برابری به حساب آن‌ها منظور گردد. در معاملات آتی مشتری با واریز مبلغی به عنوان ضمانت نزد بورس کالا اقدام به خرید و یا فروش می نماید، در صورت پیش ‌بینی درست قیمت ، سود مشتری به حسابش واریز و در صورت زیان از مبلغ ضمانت مشتری برداشت و به حساب طرف مقابل واریز می‌ گردد.

دو طرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟

در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی محصولی را خریداری می‌ کنند این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آن‌ها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند. یعنی معامله‌ گران فقط زمانی می‌‌توانند از بازار سود کسب کنند که قیمت‌ ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت در حال کاهش است عملا نمی‌توانند انتظار سود داشته باشند. برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی ، افراد می‌ توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند. یعنی وقتی قیمت افزایش می‌ یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می‌ رسانند. از طرفی وقتی سرمایه‌ گذاران پیش‌ بینی می‌‌کنند که قیمت ‌ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به پیش‌ فروش سکه کرده و پس از کاهش قیمت‌ ها اقدام به خرید همان تعداد سکه می‌ کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسب می ‌کنند. این سبب می شود که بدون معاملات آتی بورس توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت ‌ها در هر طرف کسب سود کنید.

وجه تضمین قرارداد آتی چیست؟

در قرارداد آتی به منظور اطمینان از انجام تعهدات، هر یک از طرفین معامله درصدی از ارزش قرارداد را به عنوان “وجه تضمین اولیه” نزد کارگزار سپرده‌گذاری می‌کنند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهای آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل می‌شود. بر همین اساس مبلغ وجه تضمین اولیه متغیری است که بر اساس فرمول تسویه روزانه قراردادهای آتی در بورس کالا تعیین و اعلام می شود، بنابراین با کاهش قیمت ها، این مبلغ از حساب سپرده خریدار کسر و به حساب سپرده فروشنده افزوده می‌شود و بالعکس.

اساس تعیین قیمت معاملات بازار آتی چگونه است؟

قیمت قرارداد آتی یک کالا در بورس از طریق تعامل نیروهای عرضه و تقاضا در بازار طی یک جلسه معاملاتی بطور شفاف و آزاد تعیین می‌گردد. لازم به ذکر است که انتظارات مشتریان نسبت به شرایط کسب و کار در بازار، تغییرات قیمتی ،تعدیلات فصلی و معاملات آتی بورس … نیز علاوه بر عوامل عرضه و تقاضای بازار نقش مهمی را در تعیین قیمت ایفا می‌کنند. همچنین عوامل دیگری مثل شرایط تولید، عرضه محصولات جانبی، وجود محصول نهایی در بازار، در دسترس بودن نیروی کار، میزان موارد مصرف کالای موردنظر، حمل و نقل، نرخ بهره و هزینه فرصت و سرمایه مشتریان بازار نیز نقش مهمی را در تعیین قیمت های آتی ایفاء می‌کنند.

ویژگی کالاهای پذیرفته شده در بورس چیست؟

در بورس کالا اقلام مختلف کالایی نظیر فلزات، کالاهای کشاورزی، محصولات صنعتی و معدنی قابل معامله و پذیرش هستند به شرط اینکه استانداردها و شرایط مورد نظر بورس را کسب نمایند. لذا ویژگی اصلی کالاهای بورسی احراز شرایط استاندارد بورس جهت معامله می‌باشد که این شرایط شامل کیفیت کالا، نحوه تحویل، اندازه قراردادها ، کارمزدها، جریمه‌ها و … است.

آیا معاملات بازار آتی خطرناک است؟

معاملات آتی خطر ندارد. معامله گرانی خطرناک‌اند که معامله آتی را نمی‌شناسند ولی وارد معامله آتی می‌شوند. روش تسویه را نمی‌دانند و با چگونگی پوشش ریسک آشنایی ندارند. از این رو لازم است معامله گران قبل از هر چیز با معاملات آتی آشنا شوند.

معاملات بازار آتی، چه منافعی برای معامله گران دارد؟

۱٫ مدیریت نمودن ریسک معامله از طریق پوشش دادن آن (Hedging)

در معاملات بازار آتی سرمایه گذاران می‌توانند از قرار گرفتن دارائی هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری نمایند و با خرید و فروش به موقع قراردادهای آتی، زیان خود را کاهش داده یا از آن جلوگیری نمایند.

۲٫ استفاده از منافع اهرم مالی (Leverage)

معامله قراردادهای آتی در برگیرنده‌ی مقدار زیادی ریسک است و به معامله گران فرصت بدست آوردن سود زیادی را نیز می‌دهد. معامله گر با یک سپرده اولیه اندک، می‌تواند معادل ارزش دارایی را کنترل کند.

۳٫ کمک به کشف قیمت

تقابل عرضه و تقاضا در بازار منجر به کشف قیمت می‌گردد از این رو به دلیل حجم بالای اینگونه معاملات، قیمت های عادلانه و شفاف از این بازار استخراج می‌گردد و نهایتا این شرایط به نفع تولیدکننده و مصرف کننده خواهد بود.

۴٫ امکان نقد شوندگی زیاد قرارداد آتی در دست معامله گر

در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه گذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد نیاز به مالک بودن آن کالا یا دارایی معین ندارد، بلکه با عمل پیش فروش می‌تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آنرا از بازار فیزیکی تهیه نماید.

۵٫ تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای بورس

اتاق پایاپای بورس هر نقش مهمی را جهت تضمین عملکرد مالی قراردادهای آتی معامله شده در بورس ایفاء می‌کند و به عنوان پشتوانه قابل اطمینان برای طرفین معامله خریدار و فروشنده در اجرای سالم معاملات آتی در بورس است. بدین صورت که ریسک طرف مقابل را حذف می‌کند و در حقیقت اتاق پایاپای هر بورس در مقابل خریدار نقش فروشنده و در مقابل فروشنده نقش خریدار را ایفاء می‌کنداز این جهت کلیه قراردادهای آتی معامله شده در بورس را تضمین نموده و سرمایه گذاران از این جهت اطمینان خاطر حاصل می‌نمایند.

۶٫ سرعت نقد شوندگی

با ورود معاملات بازار آتی به بورس سرعت نقدشوندگی در بازار و نیز نقدینگی در بازار افزایش می‌یابد و سرمایه ها بصورت جهت دار به بورس بازمی‌گردد.

۷٫ استاندارد شدن قرار داد ها

کلیه قراردادهایی که در بورس معامله می‌شوند، باید استانداردهای لازم را دارا باشند و در کلیه بورس ها واحد پذیرش و استاندارد کالا فعالیت دارند که محصولات را از نظر کمیت و کیفیت با استاندارد تعریف شده توسط بورس تطبیق می دهند. بنابراین محصولاتی که وارد بورس می شوند به قراردادی استاندارد تبدیل می‌شوند.

۸٫ هزینه اندک معاملات

مطالعات نشان داده است که معاملات آتی هزینه های معادل یک دهم هزینه معاملات سهام را دارد.

نتیجه گیری:

در این مطلب به زبان ساده با تعریف قرارداد آتی و مزایای آن آشنا شدیم. دانستیم که وجود اهرم در معاملات و دو طرفه بودن بازار به ما کمک می‌کند تا سود قابل توجهی از سرمایه ‌گذاری خود به دست آوریم. همچنین بازار آتی هم برای کسانی مورد استفاده است که قصد دارند ریسک خود را کاهش دهند و هم برای نوسان ‌گیران که قصد دارند از تغییرات قیمت سود کسب نمایند. به‌ طور کلی با توجه به این مزایا ،این بازار می ‌تواند جزء گزینه‌‌های مناسب برای سرمایه‌ گذاری باشد. در مقالات بعدی با مفاهیم اصلی و کاربردی بازار آتی آشنا خواهیم شد. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید. تیم پشتیبانی کالج تی بورس و کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سؤالات شما عزیزان هستند