انواع الگوهای شمعی دو کندلی در بازار بورس
بررسی دوازده الگوی کندل استیک در تحلیل تکنیکال
الگوهای کندل استیک (شمعی ژاپنی) یکی از رایج‌ترین ابزارهای تکنیکالی برای تحلیل الگوهای قیمتی است. الگوهای کندل استیک قرن‌ها توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران برای تشخیص و پیش‌بینی روند قیمتی مورداستفاده قرار گرفته‌اند.
در این مقاله معروفترین الگوهای کندل استیک را همراه با مثال بررسی خواهیم کرد:
نحوه استفاده از الگوهای کندل استیک
الگوهای کندل استیک بسیار زیادی وجود دارند که معامله گران با استفاده از آنها می توانند مناطق مورد نظر خود بر روی نمودار را تحلیل کنند. از این الگوها میتوان در معاملات روزانه، سوئینگ تریدینگ (نوسانگیری)، و حتی معاملات بلندمدت استفاده کرد.
برخی از این الگوها میتوانند نشانگر تعادل بین خریداران و فروشندگان بازار باشند. به زبان ساده، برخی از الگوهای کندل استیک میتوانند حجم معاملات خرید و فروش را در هر مقطع زمانی مشخص کنند. برخی دیگر از این الگوها میتوانند نشانگر برگشت روند، ادامه روند، یا عدم قطعیت (خنثی بودن روند) باشند.
نکته مهم قابل توجه این است که الگوهای کندل استیک لزوماً به تنهایی سیگنال خرید یا فروش نیستند. در عوض این الگوها نشانگر ساختار بازار و وجود فرصت‌های بالقوه در آینده هستند. به همین دلیل همیشه مشاهده و تحلیل الگوهای موجود در بازار مفید واقع می‌شوند.
این میتواند زمینه ساز الگوی تکنیکالی بر روی نمودار باشد. همچنین میتواند زمینه ساز فضای گسترده تری در بازار و سایر عوامل باشد.
به طور خلاصه میتوان گفت که مثل ابزارهای تکنیکالی دیگر، الگوهای کندل استیک نیز برای بازدهی حداکثر و ارائه تحلیل و سیگنال دقیقتر باید همراه با سایر ابزارهای تکنیکالی استفاده شوند. ممکن است این ابزارها شامل روش وایکوف (Wyckoff Method) ، نظریه موج الیوت (Elliott Wave Theory)، و نظریه داو (Dow Theory) باشند.
از جمله این شاخص‌های تحلیل تکنیکال (TA) میتوان به خط های روند، میانگین های متحرک، شاخص قدرت نسبی(RSI)، استوکاستیک RSI (اندیکاتور نوسان‌ساز تصادفی RSI)، باند بولینگر، ابر ایچیموکو، پارابولیک سار (توقف و بازگشت سهموی)، و میانگین متحرک همگرایی واگرایی (MACD) اشاره کرد.
الگوهای برگشتی گاوی
چکش (Hammer)
الگوی شمعی چکش (Hammer) با فیتیله پایینی بلند که در پایان روند نزولی تشکیل میشود. در این الگو اندازه فیتیله پایینی باید حداقل دو برابر بدنه شمع باشد. الگوی شمعی چکش نشان میدهد اگرچه فشار فروش زیاد بوده اما خریداران وارد بازار شده و توانسته‌اند قیمت را تا نزدیکی قیمت باز شدن بالا بکشند. شمع چکش میتواند قرمز و یا سبز باشد، اما شمع سبز نشان دهنده واکنش قوی‌تر گاوهای بازار و روند صعودی است.
چکش معکوس (Inverted hammer)
نام دیگر این الگوی شمعی inverse hammer میباشد. این الگو دقیقا شبیه الگوی چکش است با این تفاوت که فیتیله بلند به جای پایین شمع در بالای آن قرار دارد. درست مثل الگوی چکش اندازه فیتیله بالایی باید حداقل دو برابر اندازه بدنه شمع باشد.
شمع چکش معکوس در پایان روند نزولی رخ میدهد و ممکن است نشاندهنده برگشت احتمالی روند به سمت بالا باشد.
قرار گرفتن فیتیله در بالای شمع نشان می دهد، اگر چه موج فروش توانسته قیمت را تا سطح بسته شدن شمع کاهش دهد، اما حرکت نزولی قیمت متوقف شده است. فیتیله بالایی نشانگر این است که حتی اگرچه فروشندگان موفق شدند قیمت را تا نزدیکی قیمت باز شدن پایین بیاورند اما دیگر قیمت حرکت نزولی خود را متوقف کرده است. به این ترتیب چکش معکوس نشان میدهد که ممکن است خریداران به زودی کنترل بازار را به دست گیرد.
سه سرباز سفید (Three white soldiers)
الگوی سه سرباز سفید متشکل از سه شمع سبز متوالی است که همگی درون بدنه شمع قبلی باز می شوند و در قیمتی بالاتر از بیشترین انواع الگوهای شمعی دو کندلی در بازار بورس قیمت شمع قبلی بسته می‌شوند.
در حالت ایده آل، این شمع‌ها نباید در پایین بدنه فیتیله‌های بلند داشته باشند، که نشان می دهد فشار مستمر خرید باعث افزایش قیمت شده است. از اندازه شمع‌ها و طول فیتیله‌ها میتوان در مورد ادامه روند یا اصلاح قیمتی احتمالی در آینده قضاوت کرد.
هارامی گاوی (Bullish Harami)
درالگوی شمعی هارامی گاوی یک شمع قرمز بلند ایجاد میشود و پس از آن یک شمع سبز کوچکتر که کاملا درون بدنه شمع قرمز قبلی قرار گرفته به وجود می‌آید. الگو هارامی گاوی طی دو یا چند روز تشکیل میشود. این الگو نشانگر این است که حرکت نزولی در حال کند شدن میباشد یا ممکن است به زودی به پایان برسد.
الگوهای برگشتی خرسی
مرد به دار آویخته (Hanging man)
الگوی شمعی مرد به دار آویخته معادل نزولی الگوی چکش است. به طور معمول در انتهای روند صعودی با بدنه کوچک و فتیله پایینی بلند تشکیل میشود.
وجود فتیله بلند در پایین شمع نشان می دهد که فشار فروش بالا بوده اما گاوها (خریداران) موفق شده‌اند کنترل بازار را مجددا بدست گیرند و قیمت را افزایش دهد.
این نکته نشاندهنده آن است که پس از یک روند صعودی بلندمدت، فشار فروش ممکنه به عنوان هشدارعمل کند مبنی بر اینکه گاوها به زودی کنترل بازار را از دست خواهند داد.
ستاره دنباله دار (Shooting star)
الگوی شمعی ستاره دنباله دار در حالت ایده‌آل از یک شمع با بدنه کوچک و یک فتیله بلند در بالا و یک فتیله کوتاه در پایین (یا بدون فتیله در پایین) ساخته شده است. الگو ستاره دنباله دار شکلی مشابه الگوی چکش معکوس است با این تفاوت که این الگو در انتهای روند صعودی تشکیل میشود.
کندل استیک ستاره دنباه دار نشاندهنده آن است که قیمت در بازار به بالاترین سطحش رسیده اما پس از آن فروشندگان بازار را به دست گرفته‌اند و قیمت را کاهش داده‌اند. برخی معامله گران ترجیح میدهند برای تایید الگو منتظر تشکیل شدن شمع‌های بعدی باشند.
سه کلاغ سیاه (Three black crows)
الگوی سه کلاغ سیاه از سه شمع قرمز متوالی تشکیل شده که هر یک درون بدنه شمع قبلی باز و پایین تر از کمترین قیمت شمع قبلی بسته می‌شوند.
این الگو معادل نزولی الگوی سه سرباز سفید است. در حالت ایده‌آل، این کندل استیک ها نباید فیتیله بلند داشته باشند که این نشانگر فشار فروش مداوم برای پایین آوردن قیمت است. در این الگو نیز از اندازه شمع‌ها و طول فیتیله‌ها میتوان در مورد احتمال ادامه روند نزولی یا شروع روند صعودی قضاوت کرد.
هارامی خرسی (Bearish harami)
هارامی خرسی شامل یک شمع سبز بلند و یک شمع قرمز کوچک است. شمع قرمز به دنبال شمع سبز بزرگ تشکیل میشود. شمع قرمز کاملاً در داخل بدنه شمع سبز قبلی واقع شده است.
هارامی خرسی یا هارامی نزولی میتواند طی دو یا چند روز تشکیل شود. این الگو در پایان روند صعودی ظاهر میشود. بدین معنی که فشار خرید در حال کاهش است و ممکن است روند معکوس شود. به زبان ساده، این الگو هشداری است حاکی از پایان روند صعودی و شروع روند نزولی.
ابر سیاه یا ابر سیاه پوشاننده (Dark Cloud Cover)
الگوی شمعی ابر سیاه شامل یک شمع قرمز است که بالاتر از قیمت بسته شدن شمع سبز قبلی باز میشود. سپس این شمع قرمز در نقطه‌ای پایینتر از نقطه میانی (وسط بدنه) شمع سبز قبلی بسته میشود.
این الگو اغلب با حجم بالا همراه است و این نشان دهنده این است که ممکن است روند از صعودی انواع الگوهای شمعی دو کندلی در بازار بورس به نزولی تغییر مسیر دهد. ممکن است معامله‌گران برای تأیید الگو منتظر شمع قرمز سوم بمانند.
الگوهای ادامه دار
سه گانه های صعودی (Rising three methods)
الگوی سه گانه های صعودی در روند صعودی تشکیل می شود. این الگوی شمعی شامل سه شمع قرمز متوالی با بدنه های کوچک است که در ادامه روند صعودی تشکیل می‌شوند. در حالت ایده‌آل، شمع‌های قرمز نباید محدوده شمع سبز قبلی را رد کنند.
تشکیل یک شمع سبز با بدنه بزرگ بعد از سه شمع قرمز تایید کننده این الگو میباشد. این بدین معنی است که گاوهای بازار (خریداران) برای بدست گرفتن کنترل بازار برگشته‌اند. یعنی روند صعودی خواهد بود.
سه گانه های نزولی (Falling three methods)
الگوی سه گانه نزولی برعکس الگوی سه گانه صعودی بوده و نشان دهنده ادامه روند نزولی است.
دوجی
شمع دوجی زمانی تشکیل میشود که قیمت باز/بسته شدن یکسان باشند (یا بسیار به هم نزدیک باشند). در شمع دوجی قیمت میتواند بالا و پایین قیمت باز شدن نوسان داشته باشد اما در نهایت در قیمت باز شدن یا نزدیک آن بسته خواهد شد.
به این ترتیب شمع دوجی میتواند نشان دهنده وجود تردید بین نیروهای خرید و فروش باشد. با این وجود تفسیر شمع دوجی بسیار بستگی به شرایط دارد.
بسته به نقطه ای که شمع باز یا بسته میشود، شمع دوجی میتواند چنین تفسیر شود:
دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji)
کندل استیک دوجی سنگ قبر دارای فیتیله بالایی بلند است که در آن قیمت باز/بسته شدن نزدیکِ کمترین قیمت میباشد.
دوجی پایه بلند (The Long-Legged Doji)
کندل استیک دوجی پایه بلند دارای فیتیله بالایی و پایینی است به طوری که قیمت باز/بسته شدن نزدیکِ قیمت میانگین میباشد. الگوی دوجی پایه بلند نشانگر برابری قدرت خریداران و فروشندگان در بازه زمانی موردنظر است.
دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)
دوجی سنجاقک شمعی با فیتیله پایینی بلند است. در این کندل استیک قیمت باز/بسته شدن نزدیک بیشترین قیمت میباشد برای همین این شمع بدنه‌ای کوچک دارد. کندل استیک دوجی سنجاقک بسته به موقعیت میتواند نزولی یا صعودی باشد. طبق تعریف دقیق شمع‌های دوجی، سطح باز و بسته شدن این نوع شمع‌ها باید دقیقا یکسان باشد.
اما تکلیف چیه اگر قیمت باز و بسته شدن شمع با هم یکسان نباشند ولی بسیار به هم نزدیک باشند؟ به این نوع شمع‌ها اسپینینگ تاپ (Spinning Top) یا شمع فرفره گفته میشود. با این حال، از آنجایی که بازار کریپتوکارنسی‌ها میتواند بسیار فرار و بی‌ثبات باشد (دارای نوسانات بسیاری باشد) تشکیل یک شمع دوجی دقیق نادر است. به این دلیل، شمع‌های اسپینینگ تاپ اغلب به عنوان دوجی استفاده می‌شوند.
الگوهای کندل استیک بر اساس شکاف های قیمت
الگوهای کندل استیک بسیاری وجود دارند که از شکاف قیمتی استفاده می‌کنند. یک شکاف قیمتی زمانی تشکیل میشود که یک دارایی در قیمتی بالاتر یا پایین تر از قیمت بسته شدن شمع قبلی باز شود. و این یک شکاف یا اصطلاحا گپ بین دو شمع ایجاد میکند. از آنجایی که بازار کریپتوکارنسی به صورت شبانه‌روزی و ۷ روز هفته باز است، این نوع شکاف در این بازار وجود ندارد.
با این وجود، باز هم امکان دارد شکاف قیمتی در بازارهای غیر نقدینه اتفاق بیافتد. با این حال، از آنجایی که این شکاف‌های قیمتی به دلیل نقدینگی کم و اسپرد عرضه-تقاضای بالا اتفاق میافتند، ممکن است به عنوان یک الگوی کاربردی مثمر ثمر نباشند.
سخن پایانی
حتی اگر معامله‌گران مستقیما از الگوهای کندل استیک (شمعی ژاپنی) در استراتژی‌های معاملاتی خود استفاده نکند، باز آشنایی با این الگوها برای معامله‌گران ضروری است.
در حالی که استفاده از این الگوها مطمئناً میتواند برای تحلیل بازار بسیار مفید باشد، یادآوری این نکته مهمه که الگوهای کندل استیک (شمعی ژاپنی) مبتنی بر اصول یا قوانین علمی نیستند. این الگوها ابزاری برای تجسم و درک نیروهای خرید و فروشی هستند که در نهایت بازار را هدایت خواهند کرد.
آشنایی با الگوی هارامی
یکی از انواع الگوهای شمعی ژاپنی، الگوی هارامی (Harami) نام دارد. این الگو در ساختار کندل استیک (Candle Stick) بسیار مشاهده میشود و کارایی نسبتا بالایی دارد. این الگو دو نوع صعودی و نزولی دارد. در اینجا با توضیح کامل این الگو به ساختار و نحوه معامله با این کندل‌ها میپردازیم.
معرفی الگوی هارامی
هارامی از دو کندل با رنگ متضاد تشکیل میشود و رفتار کندل‌ها در این الگو برعکس الگوی پوشا است. هارامی به ژاپنی به معنای باردار است. برای همین شمع اول را مادر و شمع دوم را بچه می‌نامند. با توجه به اینکه مادر هر چه را که باردار باشد به دنیا می‌آورد، پس در این الگو، شمع دوم روند پیشرو را نشان میدهد.
هارامی با اینکه نشان از جدا شدن قیمت از روند قبلی خود دارد، اما یک الگوی برگشتی ۱۰۰ درصد نیست. این الگو بیشتر به معنای اتمام روند حاکم است، اما اینکه پس از این الگو روند معکوس میشود یا به‌صورت بدون روند ادامه مسیر میدهد، مشخص نیست و بستگی به سهم و بازار دارد. وجود هارامی در بازار نشان از آشفتگی دارد. با اینکه این الگو سیگنال برگشت روند نیست، اما بسیاری از افراد با مشاهده هارامی تشویق به ورود به معامله فروش یا خرید می‌شوند.
یک مثال خوب برای اینکه هارامی همیشه سیگنال خرید یا فروش سهم نیست، بلکه ترمز روند قبلی میباشد.
در هارامی بدنه شمع دوم از بدنه شمع اول کوچکتر است و فارغ از سایه‌ها، تمام بدنه شمع دوم در دل بدنه شمع اول قرار دارد. قرارگیری این دو کندل در کنار یکدیگر به نحوی است که بین بسته شدن کندل مادر و باز شدن کندل بچه، شکاف قیمتی را به وجود می‌آورد.
اگر در شمع دوم قیمت باز و بسته شدن کندل بسیار نزدیک به یکدیگر باشند، طوری‌که به‌جای کندل با بدنه کوچک تشکیل دوجی بدهد، الگوی صلیب هارامی به وجود می‌آید. در مقایسه با الگوی معمولی، الگوی صلیب هارامی اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا در اخطار برگشت روند قوی‌تر عمل میکند.
هارامی صعودی
هارامی صعودی از دو شمع با رنگ متضاد تشکیل میشود. رنگ کندل اول قرمز یا تیره و رنگ کندل دوم سبز یا روشن است.
کندل دوم بیانگر این است که قیمت به حالت نوسانی درآمده است. هارامی صعودی نشان میدهد، روند نزولی قبلی در حال اتمام است. با این وجود، برخی سرمایه‌گذاران به هارامی به عنوان یک الگوی خرید سهم نگاه می‌کنند. این الگو نشان میدهد که در روز سوم (پس از تشکیل الگو)، روند کمی به سمت صعود خواهد رفت؛ هر چند خروج از این الگو دو کندل یا بیشتر زمان می‌برد.
ساختار الگوی صعودی هارامی
اگر در شمع دوم قیمت باز و بسته شدن بسیار به هم نزدیک باشند، الگوی صلیب هارامی صعودی تشکیل میشود.
ساختار الگوی صلیب هارامی
هارامی نزولی
هارامی نزولی درست برعکس الگوی معکوس خود است. این الگو از دو شمع تشکیل میشود، با این تفاوت که کندل اول سبز رنگ یا روشن است و کندل دوم قرمز یا تیره رنگ است. کندل مادر هارامی نزولی، در پی روند پیشین خود که صعودی بوده، سبز رنگ است.
کندل بچه با رنگ متضاد و بدنه‌ای کوچک، نشان از نوسانی شدن بازار دارد و اخطار پایان روند یا حتی نزول قیمت را میدهد. بنابراین رنگ کندل دوم روند پیشرو را می‌گوید. شمع دوم به حدی از شمع اول الگو کوچکتر است که انواع الگوهای شمعی دو کندلی در بازار بورس در دل بدنه کندل مادر جای میگیرد و این موضوع سبب به وجود آمدن شکاف قیمت بین بسته شدن کندل مادر و باز شدن کندل بچه میشود.
ساختار الگوی هارامی نزولی
هارامی نزولی همانند الگوی معکوس خود، در صورتی که قیمت باز و بسته شدن شمع دوم بسیار به یکدیگر نزدیک باشند، الگوی صلیب هارامی نزولی تشکیل میشود.
ساختار الگوی صلیب
معامله با الگوی هارامی
برای معامله با هارامی، بهتر است از اندیکاتورهایی همچون RSI کمک گرفت. در هارامی نزولی، در صورت تشکیل کندل تاییدیه، فروش پس از شکست کندل دوم الگو انجام شود، زیرا در این شرایط قیمت تمایل به شکست روند قبلی دارد و حد ضرر بالای کندل سفید قرار میگیرد.
برای اطمینان بیشتر از انجام معامله صحیح، در صورتی که اندیکاتورهای RSI، در منطقه اشباع خرید هستند، میتوان وارد پوزیشن فروش شد. برای حد سود بهتر است از محدوده‌های حمایت و مقاومت یا دیگر ابزار تکنیکال کمک گرفت. با کمک میانگین متحرک ۵۰ روزه نیز میتوان از ادامه روند پس از الگو یا شکست روند، اطمینان حاصل کرد. در صورتی که الگو با شکست روند در میانگین متحرک ۵۰ روزه همراه باشد، احتمال برگشت روند بیشتر خواهد بود.
در تصویر بالاتر مربوط به سهم فولاد که هارامی دلیل بر ادامه روند بوده، میانگین متحرک ۵۰ روزه خط قیمت را قطع نکرده است.
نقض الگوی هارامی نزولی
در بازار صعودی، هارامی نزولی بیشتر به عنوان الگوی ادامه دهنده عمل میکند تا الگوی برگشتی.
در هارامی صعودی، بهتر است اجازه دهیم یک شمع پس از الگو، تشکیل و بالاتر از روزی که هارامی تشکیل شد، بسته شود. در ۷۵ درصد مواقع این شرط درست عمل میکند.
یکی از تاییدهای خوب در هارامی صعودی، شکاف قیمت است که پس از اتمام الگو، بین کندل بچه و شمع تایید الگو شکل میگیرد و صعود قیمت و برگشت روند را پیش‌بینی میکند. با اعمال میانگین متحرک ۵۰ روزه روی نمودار، در صورت تشکیل الگو پایینتر از میانگین متحرک، عملکرد الگو بیشتر از زمانی خواهد بود که هارامی صعودی بالاتر از میانگین متحرک ۵۰ روزه ایجاد میشود.
الگوی شمعی ابر سیاه (Dark cloud cover)
در این مطلب آموزشی راجع به کندل ابر سیاه صحبت می کنیم. این الگو، یک الگو هشدار دهنده تغییر روند صعودی به نزولی است؛ یعنی وقتی این الگو تشکیل می شود، حرکت صعودی ما احتمالاً رو به اتمام است و باید منتظر یک افت در بازار باشیم. این الگو یک الگوی دو کندلی است، یعنی از ترکیب دو عدد کندل ایجاد می شود. در ادامه، به بررسی شرایط و قوانین این الگو می پردازیم.
قوانین الگو شمعی ابر سیاه
قانون اول این است که کندل شماره 1 باید یک کندل صعودی باشد، قانون دوم این است که کندل شماره 2 یک کندل نزولی باشد و حداقل 50 درصد از بدنه کندل شماره 1 را پوشش بدهد. شرط دومی که وجود دارد، برای فرم ایده آل الگوی شمعی ابر سیاه این است که یک فاصله و گپ بین اوپن کندل شماره 2 و کلوز کندل شماره 1 وجود داشته باشد. توجه کنید که حتی اگر گپ نیز وجود نداشته باشد، باز هم می توانیم الگو را به عنوان یک الگو شمعی ابر سیاه در نظر بگیریم ولی فرم ایده آل تشکیل نمی شود.
اگر این گپ وجود نداشته باشد شکل الگو شمعی ابر سیاه به صورت زیر خواهد بود. در این صورت، یک کندل نزولی ایجاد می شود که قبل از آن یک روند صعودی وجود دارد و مماس با کلوز این کندل شماره 1، اوپن کندل شماره 2 ایجاد می شود و این کندل، حداقل 50 درصد کندل شماره 1 را پوشش می دهد.
در بازارهای بین الملل، فرم غیر ایده آل الگو شمعی ابر سیاه متداول تر است ولی ما برای معاملات و در هنگام معامله، فرم ایده آل را در نظر می گیریم.
بررسی الگو شمعی ابر سیاه در نمودار واقعی
در تصاویر زیر، الگو شمعی ابر سیاه را در نمودار سهام سایپا شیشه با نماد کساپا در تایم فریم هفتگی را بررسی می کنیم.
در تصویر زیر، یک الگو شمعی ابر سیاه را مشاهده می کنید؛ در این الگو، کندل اول صعودی بوده و کندل شماره 2 یک کندل نزولی است که حداقل 50 درصد از بدنه کندل شماره 1 را پوشش داده است و یک فرم ایده آل هم دارد، چون بین اوپن کندل دوم و کلوز کندل اول فاصله ای وجود دارد و یک گپ را تشکیل داده است.
در تصویر زیر یک نمونه دیگر از الگو شمعی ابر سیاه را مشاهده می کنید. در این نمونه نیز کندل شماره 1 یک کندل صعودی و کندل شماره 2 یک کندل نزولی است که حداقل 50 درصد از کندل شماره یک را پوشش داده است و ما می توانیم یک فاصله هم بین اوپن و کلوز کندل شماره دو مشاهده کنیم.
در تصویر زیر، کندل شماره 1 یک کندل صعودی است، کندل شماره 2 یک کندل نزولی است. الان باید چک کنیم ببینیم آیا حداقل 50 درصد کندل شماره 1 را پوشش داده است یا خیر؛ برای این کار کلید وسطی انواع الگوهای شمعی دو کندلی در بازار بورس موس را فشار داده تا کراس شیر فعال شود. پس از آن خط افقی را روی کلوز کندل شماره 1 بگذارید و تا کلوز کندل شماره 2 بکشید. با این کار عددی به شما نشان می دهد، در این مورد این عدد 60 است. سپس از همان نقطه دوباره با استفاده از کراس شیر تا اوپن کندل اول می کشیم، عدد دیگری به ما می دهد که این عدد در این مثال 99 است. پس کندل نزولی حداقل 50 درصد کندل شماره 1 را پوشش نداده است و این شرط را ندارد؛ پس این تصویر، یک الگوی ابر سیاه نزولی نیست.
تفاوت الگو شمعی ابر سیاه با الگو شمعی پوشا نزولی
در الگو شمعی پوشا نزولی، کندل شماره 2 به صورت کامل کندل شماره 1 را پوشش می دهد و الگو پوشا هم بسیار از این کندل قوی تر است و به نسبت ابر سیاه الگو قوی تری است.
کندل استیک ها چه می گویند؟
الگوی کندل استیک یا شمع ژاپنی یک الگوی پایه ای در بورس می باشد . تاریخچه آن به سال ۱۷۰۰ میلادی باز می گردد و توسط آقای استیو نیسون در سال ۱۹۹۰ مورد توجه قرار گرفت . در زمان قدیم از این الگو برای صنف برنج در ژاپن استفاده می کردند ولی امروزه جزو یکی از اساسی ترین الگوهای تحلیل تکنیکال است .
رنگ الگوی کندل استیک :
در زمان قدیم که کامپیوترها با صفحه نمایش رنگی وجود نداشتند از رنگ سفید برای نشان دادن صعود و از رنگ مشکی برای نشان دادن نزول استفاده می کردند .
بعدها که نمایشگرهای رنگی به بازار عرضه شدند از رنگ سبز برای صعود و از رنگ قرمز برای نزول استفاده کردند .
در تصویر زیر اجزای کندل استیک نام گذاری شده است .
اجزای کندل استیک :
بدنه کندل : نشان میدهد که معامله در این محدوده انجام شده است .انواع الگوهای شمعی دو کندلی در بازار بورس
شاخ و دم کندل : در این محدوده پیشنهاد جهت خرید و فروش وجود داشته ولی هیچ گونه معامله ای انجام نشده است .
بالاترین قیمت و پایین ترین قیمت : بالاترین و پایین ترین قیمت پیشنهاد شده را نشان می دهد .
قیمت بازگشایی یا OPEN : اولین معامله در این نقطه آغاز شده است .
قیمت بسته شدن یا CLOSE : آخرین معامله در این محل انجام شده است .
رنگ کندل : اگر معاملات با خرید بسته شود رنگ بدنه کندل سبز است و اگر با فروش بسته شود رنگ بدنه کندل قرمز خواهد بود .
کندل استیک در نمودار :
د ر تصویر بالا سهام پاکدیس را مشاهده می کنید که از الگوهای کندل استیک تشکیل شده است .
در بالا حتما OHLC را مشاهده کرده اید . در واقع O مخفف OPEN و C مخفف CLOSE و H مخفف HIGH و L مخفف LOW می باشد .
در بالا یک حرف D مشاهده می کنید که نماد Daily یا روزانه می باشد یعنی هر کندل یک روز را نشان می دهد ؛ پس ۵ کندل یک هفته را نشان می دهد زیرا که یک هفته بورسی ۵ روز است . پس از طرف دیگر ۲۰ کندل یک ماه بورسی را به ما نشان می دهد .
به طور معمول از تایم فریم روزانه استفاده می کنیم ولی امکان این وجود دارد که از تایم فریم هفتگی یا weekly استفاده کنیم .
توجه داشته باشید که همواره باید نمودار را به صورت تعدیل شده مشاهده کرد یعنی گزینه تعدیل بر اساس سودنقدی و افزایش سرمایه را باید انتخاب کنیم .
همچنین ما می توانیم الگوی مورد نظر خود را به صورت Template ذخیره کنیم .
در سمت چپ نمودار یک نوار وجود دارد که بعدها در مورد آن صحبت خواهیم کرد و جعبه ابزار شما می باشد یعنی با آن می توانید خط روند ، کانال ، ابزار فیبوناچی و … را ترسیم نمایید .
معامله‌گران بورس، معمولاً از سه نمودار خطی، کندل استیک و میله ای استفاده می‌کنند. در بین این سه نمودار، از کندل استیک (Candle Stack) به دلیل مزیت‌هایی که دارد استقبال بیشتری شده است. از جمله مزیت‌های کندل استیک استفاده راحت و تشخیص روند صعودی یا نزولی سهم به‌صورت مجزا است.
استفاده از کندل استیک‌ها دارای شرایطی است. اولین شرط این است که تغییرات قیمتی سهم دارای روند صعودی یا نزولی باشد.
به طور کلی یک کندل استیک از چهار بخش اصلی تشکیل شده است. این چهار داده عبارتند از قیمت آغازین (open)، قیمت پایانی (close)، بالاترین قیمت در بازه زمانی (High) و پایین ترین قیمتی که در بازه زمانی (Low) تعیین شده رخ داده است. شکل کلی یک کندل استیک در شکل زیر نمایش داده شده است.
اندازه بدنه و سایه پایین و بالا در کندل استیک دارای اهمیت بسیار زیادی هستند. زمانی که شمع تو خالی یا سفید است و دارای سایه کوتاه باشد، به این معنی است که قیمت پایانی بالاتر از قیمت آغازین است. بر عکس این حالت زمانی است که قیمت پایانی کوچکتر از قیمت باز شدن باشد که در این حالت شمع بصورت تو پر یا مشکلی رسم می گردد.
بدنه کندل استیک‌ها
اندازه بدنه بزرگ در کندل استیک‌ها نشانگر قدرت زیاد خرید یا فروش است؛ یعنی هر چقدر بدنه کندل بزرگتر باشد، نشانگر افزایش قدرت خریداران یا فروشندگان است. حال برای تعیین فروشندگان یا خریداران میتوان به رنگ بدنه کندل رجوع کرد. اگر رنگ بدنه سفید باشد، بیانگر قوی بودن خریداران هست. بطور مثال یکی از بهترین حالت هایی که نشان دهنده فشار قوی خریداران است، بدنه بلند کندل و رنگ سفید آن است.
سایه‌ها در نمودارهای کندل استیک
سایه‌های بالایی و پایینی نیز دارای معانی خاصی هستند. سایه بلند یک کندل نشانگر این است که معاملات انجام‌گرفته بر روی سهم، در خارج از محدوده قیمت باز و بسته شدن شکل‌گرفته است. اگر سایه بالایی یک کندل بلند باشد نشانگر خریدار قوی سهم بوده که منجر به افزایش قیمت سهم شده است، اما با فروشندگان قوی نیز همراه شده است و قیمت سهم در محدوده قیمت پایانی بسته‌شده است.
شرایط و قوانین استفاده از کندل استیک‌ها
از کندل استیک‌ها زمانی استفاده میشود که تغییرات قیمت سهم دارای روند باشد. معمولاً از کندل استیک‌ها درروند صعودی و نزولی استفاده می‌گردد. الگوهای کندل استیک معمولاً در نقاط حمایت و مقاومت سهم (اگر الگویی تشکیل‌شده باشد) موردتوجه قرار میگیرند. انتخاب قیمت‌های مناسب برای خرید سهام جز نقاط قوت الگوهای کندل استیک هست درعین‌حالی که این الگوها برای قیمت‌های خروج از سهم معمولاً عملکرد مناسبی ندارند.
انواع الگوهای کندل استیک
برای آشنایی با الگوهای کندل استیک، چند مورد از الگوهای منفرد بررسی خواهد شد.
ماروبزو (Marubozu)
تعریف:کندل دارای روند نزولی است و سایه بالایی و پایینی در آن دیده نمی‌شود. فشار بیشتر فروشندگان ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط میشود. درنتیجه روند بازار به سمت تغییر به سمت نزول و یا ادامه روند نزولی است. قیمت باز شدن برابر قیمت سقف و قیمت بسته شدن برابر قیمت کف است.
انواع ماروبزو
در مقابل ماروبزو مشکی، ماروبزو سفید است. ماروبزو سفید نشاندهنده صعودی بازار است. در این حالت نیز سایه بالایی و پایینی دیده نمی‌شود. فشار بیشتر خریداران ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط میشود. درنتیجه بازار به سمت بالا است. زمانی که این نوع شمع تشکیل شود اولین مرحله از شروع روند صعودی (بازگشتی) روی‌داده است. در این حالت قیمت باز شدن برابر قیمت کف و قیمت بسته شدن برابر قیمت سقف است.
دوجی (Doji)
مفهوم دوجی اشاره به نمودارهای شمعی دارد که قیمت شروع و پایان آنها یکسان است. دوجی‌ها دارای بدنه نازک که معمولاً به‌صورت یک خط نازک و باریک نشان داده می‌شوند. تردید بین خریداران و فروشندگان سهم مهم‌ترین نتیجه‌ای است که از دوجی‌ها استنباط میشود.
در بعضی از حالات دوجی‌های بعد از ماروبزو سفید دیده می‌شوند. این حالت نشانگر این است که خریداران قوت خود را ازدست‌داده‌اند و برای ادامه روند صعودی سهم نیاز به خریداران جدید است. حال اگر دوجی بعد از ماروبزو سیاه دیده شود نشانگر این است که فروشندگان سهم کم هستند و برای ادامه روند نزولی سهم نیاز به فروشندگان جدید باقوت بیشتری است.
دوجی بعد از ماروبزو سفید : خریداران قوت خود را ازدست‌داده‌اند و برای ادامه روند صعودی سهم نیاز به خریداران جدید است.
دوجی بعد از ماروبزو سیاه : فروشندگان قوت خود را ازدست‌داده‌اند و برای ادامه روند نزولی سهم نیاز به فروشندگان جدید است.
دوجی‌ها در چهار دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که در این قسمت سه دوجی بررسی می‌گردد:
- دوجی پایه‌بلند (Long leg doji)
- دوجی سنگ‌قبر (Grave Stone)
- دوجی سنجاقک (Dragon Fly)
دوجی پایه‌بلند (Long leg Doji):
این نوع شمع‌ها بیانگر قیمت شروع و پایان برابر هستند. برابری قدرت خریداران و فروشندگان در آن بازه زمانی نتیجه‌ای است که از این نوع دوجی استنباط میشود.
دوجی سنگ‌قبر (Grave Stone):
همانطور که از شکل مشخص است این نوع دوجی فاقد سایه پایین است (سایه پایین خیلی کوتاه). این نوع از دوجی‌ها هم نشانگر قیمت شروع و پایان یکسان است.
دوجی سنجاقک (Dragon Fly):
این نوع از دوجی‌ها دارای سایه پایین بلند هستند.
الگوی چکش (Hammer):
در الگوی چکش رنگ بنده دارای بدنه اهمیت زیادی ندارد؛ اما اگر رنگ بدنه سفید باشد نشاندهنده قدرت بالای الگو برای بازگشت است. بدین معنی که قیمت سهم به سمت افزایش خواهد رفت. الگوی چکش معمولاً در یک‌روند نزولی و در انتهای آن تشکیل میشود. این الگو دارای سه خصوصیت اصلی است. بدنه کندل در قسمت بالای آن است. سایه پایینی بلند (دو تا سه برابر اندازه بدنه) دومین خصوصیت الگوی چکش است. سومین خصوصیت اصلی الگوی چکش، نداشتن سایه بالایی (سایه بالایی خیلی کوتاه) است.
الگوی دار آویز (Hanging Man):
این نوع الگو در انتهای روند صعودی تشکیل میشود و بیانگر تغییر الگو به سمت روند نزولی است (در خط مقاومت سهم تشکیل میشود). در این الگو بدنه کندل در بالای آن است و از مهم‌ترین خصوصیات این نوع الگو به شمار می‌آید. از دیگر خصوصیات این نوع کندل میتوان به این نکته اشاره کرد که اندازه سایه پایین حداقل دو برابر بدنه کندل است.
معمولاً این نوع کندل سایه بالایی ندارد یا اینکه سایه بالایی آن بسیار کوتاه است. در این نوع الگو نیز رنگ بدنه اهمیت زیادی ندارد اما معمولاً رنگ بدنه مشکی نشانگر قدرت بالای الگو برای برگشت را نشان میدهد.
الگوی چکش معکوس (INVERTED HAMMER):
این الگو شباهت زیادی به الگوی چکش دارد که در قسمت‌های قبلی موردبررسی قرار گرفت. الگوی چکش معکوس همانند الگوی چکش در انتهای روند نزولی شکل میگیرد. در این نوع الگو بدنه در انتهای آن قرار دارد و اندازه بدنه یک‌دوم سایه بالایی است. در این نوع الگو رنگ بدنه سفید نشاندهنده قدرت بیشتر الگو برای بازگشت روند است.
الگوی ستاره ثاقب (Shooing Star):
الگوی ستاره ثاقب در انتهای روند صعودی شکل میگیرد. در این نوع الگو بدنه در انتهای پایینی آن است و اندازه سایه بالایی آن دو برابر بدنه است.
الگوی هارامی (Harami):
لغت هارامی ریشه‌ای ژاپنی دارد و در زبان ژاپنی معنای باردار بودن را میدهد. این الگو شامل دو کندل است که کندل اول نقش والده (مادر) و کندل دوم نقش فرزند را دارد. متوقف شدن و یا کند شدن روند حرکت مهم‌ترین نتیجه‌ای است که پس از مشاهده این کندل میتوان به آن پی برد. معمولاً رنگ کندل‌ها در این الگو متفاوت است. به‌طور مثال اگر کندل مادر سفید باشد کندل کودک معمولاً به رنگ مشکی است. رنگ سفید به معنای مثبت بودن و رنگ مشکی بودن به معنای منفی بودن است.
الگوی ستاره صبحگاهی:
این الگو دارای سه شمع است. مهم‌ترین نتیجه‌ای که از الگوی ستاره صبحگاهی استنباط میشود، شروع روند صعودی در انتهای روند نزولی است. معمولاً این الگو در انتهای روند نزولی شکل میگیرد که هر شمع شامل پیامی است. شمع اول که نزولی و پرقدرت، شمع دوم که معمولاً فاقد بدنه بزرگ و سایه است، میتواند به شکل صعودی یا نزولی شکل بگیرد. در انتها شمع سوم ظاهر میشود که نسبت به شمع دوم حالت صعودی دارد.
الگوی ستاره عصرگاهی:
این الگو شامل سه شمع است. مهم‌ترین خروجی این الگو شروع روند نزولی در انتهای روند صعودی است. وضعیت شمع‌ها در این الگو به شکل زیر است:
- شمع اول: صعودی و بسیار پرقدرت
- شمع دوم: بدنه شمع دوم کوچک و معمولاً دارای سایه نیست.
- شمع سوم: نزولی
الگوی پوشاننده صعودی (Bullish Engulfing Pattern):
دو شمع در این الگو وجود دارند که دارای رنگ‌های متضاد هستند. این الگو در انتهای روند نزولی تشکیل میشود. شمع دوم که دارای بدنه به رنگ سفید است بیانگر روند صعودی است. در این الگو شمع دوم کل شمع اول را که به رنگ مشکی است، پوشش میدهد. در الگوی پوشاننده صعودی وجود و یا عدم وجود سایه‌ها مهم نیست.
الگوی ابر تیره:
این الگو دارای دو شمع است که شمع‌ها دارای رنگ‌های متفاوت هستند. رسیدن سهم به قیمت مقاومت ازجمله مهم‌ترین نتایجی است که میتوان از این الگو برداشت کرد. هر دو شمع در این الگو دارای بدنه بزرگ هستند. ابتدا شمع اول بارنگ سفید تشکیل میشود و سپس شمع دوم که حداقل ۵۰ درصد از شمع اول را پوشش داده است شکل میگیرد. اگر این شمع‌ها در نقاطی بالاتر از سایر شمع‌ها شکل بگیرند بیانگر تغییر روند از صعودی به نزولی هستند.
آموزش کندل شناسی در بورس به زبان ساده
در این قسمت از آموزش بورس قصد داریم که با کندل ها آشنا بشویم به عبارتی “آموزش کندل شناسی در بورس به زبان ساده” را در این قسمت از پست داشته باشیم. قطع به یقین افرادی که در بورس و فرابورس فعالیت می کنند و اقدام به خرید و فروش سهام کرده اند باید اطلاعات کاملی از بورس داشته باشند تا بتوانند سود بسیار خوبی را کسب کنند و تا جایی که میشود ضرر و ریسک را کم کرده و در عوض مقدار سود و ریوارد را افزایش داد. کندل را سرمایه گذاران و صاحبان سهام به شمع میشناسند و به عبارتی نمودار قیمتی هستند که روند بازار و قیمت یک سهام خاص را نشان می دهند. کندل ها یا شمع ها در واقع احساسات و هیجانات سرمایه گذاران و صاحبان سهام در بازار بورس را نشان می دهند. در ادامه در مورد کندل و آموزش کندل شناسی بیشتر توضیح می دهیم.
مواردی که در این پست مورد بررسی قرار می گیرند:
- منظور از کندل در بورس چیست؟
- نمودار کندل چیست؟
- مهم ترین الگوهای کندل استیک
آموزش کندل شناسی در بورس به زبان ساده
افرادی که در بورس فعالیت می کنند باید با اطلاعات و دانش بورس آشنا باشند و همانطور که در پست های گذشته بیان شد، هرچه با دنیای بزرگ بورس بیشتر آشنا باشید بهتر میتواند معاملات موفق تری داشته باشید. در قسمت های گذشته در مورد حد سود و حد ضرر صحبت کردیم که به هر میزان که افراد قبل از انجام هر معامله ایی حد سود و یا حد ضرر خود را مشخص کرده باشند بهتر میتوانند برای خارج شدن از سهام ( فروختن سهام )، وارد شدن ( خریدن ) و یا نظاره گر بودن در بازار تصمیم بگیرند. حتی در مورد نسبت ریسک و ریوارد در معاملات بورسی هم صحبت کردیم و تلاش کردیم که انواع اطلاعات بورسی را در اختیارتان بگذاریم. در این راستا بهتر است که به سوالاتی مانند منظور از کندل در بورس چیست؟ نمودار کندل چیست؟ از نمودار کندل چه استفاده ایی میشود؟ انواع کندل کدام اند؟ در این قسمت از پست قصد داریم که معروفترین و پرکاربردترین الگوهای کندل استیک در بورس را مورد بررسی قرار دهیم.
منظور از کندل در بورس چیست؟
یکی از اصطلاحاتی که در بورس بسیار استفاده میشود کندل است. باید گفت که کندل در اصل برای تشخیص روند قیمت مورد استفاده قرار میگیرد و تحلیلگران با استفاده از کندل ها میتوانند روند صعودی، نزولی و یا خنثی بازار را متوجه بشوند. البته از کندل ها برای باز یا بسته شدن یک اوراق بهادار را در یک دوره زمانی مشخص هم استفاده میشود. از کندل به عنوان ” کندل استیک ” هم یاد میشود که از این کندل های زماین برای یافتن روند قیمت بازار و سهام خاص استفاده میشود. یکی از نقاط قوت و ویژگی های مثبت کندل ها این است که میتوان با اسفاده از کندل ها میتوان قیمت‌های مناسب برای خرید سهام را انتخاب کرد. اما متاسفانه نقطه ضعف الگوی کندل این است که برای قیمت‌های خروج از سهم عملکرد خوبی ندارند.
سایه: به قسمتی از کندل که بیرون از محدوده قیمت‌های باز و بسته شدن قرار دارد، سایه (shadow) می‌گویند. سایه ها را با توجه به رنگ هایشان قدرت خرید و فروش آن سهام را نشان میدهند.
برای تعریف و کندل شناسی در بورس به زبان ساده باید گفت که ساختار کندل یا شمع از دو بخش اصلی تشکلی شده است ( در قسمت فوق نمایش داده شده است ) که عبارت اند از: بدنه اصلی و سایه. همانطور که میدانید مانند یک شمع تصور میشود که یک بدنه دارد و به واسطه نور و شعله ایی که در نوک ان است سایه ایجاد میکند.
بدنه اصلی شمع نشاندهنده قیمت آغاز و پایان معامله است. سایه هم در واقع دو خط است که خط بالایی را سایه بالایی و خط پایینی را سایه پایینی می‌گویند. سایه پایانی در واقع به پایین ترین قیمت در روز معاملاتی هم گفته میشود و منظور از سایه بالایی، بالاترین قیمتی در روز معاملاتی است که تحلیلگران از این اصطلاحات استفاده می کنند.
تحلیلگران برای تشخیص دامنه نوسانات یک سهم در بازه زمانی مشخص که مورد معامله قرار گرفته است از سایه ها استفاده می کنند. بدین منظور که، اگر قیمت باز شدن کندل (شمع) پایینتر از قیمت بسته شدن آن باشد به عبارتی با افزایش قیمت روبرو شده باشد کندل تو خالی، سفید و یا سبزرنگ است.
اگر قیمت باز شدن کندل بالاتر از قیمت بسته شدن آن باشد سهم با کاهش قیمت روبرو شده و کندل آن تو پر، مشکی یا قرمزرنگ خواهد بود. در ادامه به تعریف سایه ها میپردازیم.
نمودار کندل چیست؟
حال شاید سوال این باشد که منظور از قیمت پایین، بالا، قیمت باز شده و بسته شده چیست؟
- منظور از قیمت باز در واقع اولین قیمتی که در یک بازه معاملاتی معامله صورت میگیرد.
- به آخرین قیمتی که در یک بازه معاملاتی در آن قیمت معامله‌ای صورت گرفته است را قیمت بسته می گویند.
- قیمت بالا به بیشترین قیمتی که در یک بازه معاملاتی در آن قیمت معامله‌ای صورت گرفته است را می کویند.
- قیمت پایین کمترین قیمتی است که در یک بازه معاملاتی در آن قیمت معامله‌ای صورت گرفته است.
کندل و نمودار کندل د رواقع به تحلیل گران میتواند سیگنال هایی بدهد و در اخذ تصمیم درست برای معامله کمک کند، به طور مثال بدنه سفید یا سبز شمع، نشاندهنده فشار قوی خرید در دوره زمانی مربوطه و معمولا نشاندهنده صعودی بودن قیمت است. الگوهای کندل استیک معمولاً در نقاط حمایت و مقاومت سهم موزد استفاده قرار میگیرند.
آموزش کندل شناسی در بورس به زبان ساده
مهم ترین الگوهای کندل استیک
الگوی کندل ها از انواع محتلفی برخوردار است و به منظور ” آموزش کندل شناسی در بورس به زبان ساده ” بهتر است که انواع کندل را بررسی کنیم اما خوب است بدانید که کهترین و پرکاربرد ترین الگوهای کندل استیک که در بازار بورس و فرابورس استفاده می کنند عبارت اند از: ماروبزو، دوجی، چکش، پوشاننده، نفوذی، ابر تیره، سه سرباز سفید، سه کلاغ سیاه، ستاره صبحگاهی و ستاره عصرگاهی.
کندل ماروبزو به چهار رنگ مشکی یا قرمز، سفید و سبز تقسیم میشود.
زمانی که کندل دارای روند نزولی است و سایه بالایی و پایینی در آن دیده نمی‌شود و قدرت بیشتر فروشندگان نشانه الگوی ماروبزو است و در این الگوی کندل روند قیمت بازار بیشتر منفی است. ماروبزو خود به دو رنگ مشکی و سفید تبدیل میشود. این ماروبزو که توضیح داده شده مشکی است و از طرفی ماروبزو سفید نشاندهنده صعودی بازار است. در این حالت نیز سایه بالایی و پایینی دیده نمی‌شود. فشار بیشتر خریداران ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط میشود. درنتیجه بازار به سمت بالا است. زمانی که این نوع شمع تشکیل شود اولین مرحله از شروع روند صعودی (بازگشتی) روی‌داده است. در این حالت قیمت باز شدن برابر قیمت کف و قیمت بسته شدن برابر قیمت سقف است.
در کندل صعودی ماروبزو رنگ بدنه بصورت توخالی سفید یا سبز می باشد و سایه بالایی و پایینی ندارد. در این کندل قیمت باز شدن با قیمت کف و قیمت بسته شدن با قیمت سقف برابر می باشد.
کندل صعودی ماروبزو بیانگر این است که آنقدر قدرت خریداران زیاد می باشد که کنترل بازار در دست خریداران است و بازار را به بالا میکشند.
این شمع میتواند بیانگر ادامه صعود و یا اولین مرحله تشکیل یک روند صعودی (به صورت بازگشتی) باشد.
در نمودار دوجی قیمت شروع و پایان آنها یکسان است و در واقع دوجی‌ها دارای بدنه نازک که معمولاً به‌صورت یک خط نازک و باریک نشان داده می‌شوند. تردید بین خریداران و فروشندگان سهم مهم‌ترین نتیجه‌ای است که از دوجی‌ها استنباط میشود.
در بعضی از حالات دوجی‌های بعد از ماروبزو سفید دیده می‌شوند. این حالت نشانگر این است که خریداران قوت خود را ازدست‌داده‌اند و برای ادامه روند صعودی سهم نیاز به خریداران جدید است. حال اگر دوجی بعد از ماروبزو سیاه دیده شود نشانگر این است که فروشندگان سهم کم هستند و برای ادامه روند نزولی سهم نیاز به فروشندگان جدید باقوت بیشتری است.
دوجی بعد از ماروبزو سفید: خریداران قوت خود را ازدست‌داده‌اند و برای ادامه روند صعودی سهم نیاز به خریداران جدید است.
دوجی بعد از ماروبزو سیاه: فروشندگان قوت خود را ازدست‌داده‌اند و برای ادامه روند انواع الگوهای شمعی دو کندلی در بازار بورس نزولی سهم نیاز به فروشندگان جدید است.
دوجی‌ها در چهار دسته تقسیم‌بندی می‌شوند اما ما 3 دسته مهم را نام می بریم که عبارت اند از:
الگوی کندل دوجی پایه بلند در واقع نشان دهنده برابری قیمت شروع و پایان و برابری قدرت خریداران و فروشندگان در آن بازه زمانی می باشد.
منظور از دوجی سنگ‌قبر این است که بدون سایه پایین است و بیانگر برابری قیمت شروع و پایان و تمایل بیشتر فروشندگان می باشد.
دوجی سنجاقک در واقع بیانگر تمایل بیشتر خریداران می باشد.
الگوی کندل چکش در واقع یک الگوی تک کندلی است و در روند نزولی نشاندهنده وجود ضعف در فروشندگان و ایجاد قدرت در خریداران می باشد. در واقع تشکیل کندل چکش نشانه ای از بازگشت روند می دهد که دارای یک بدنه کوچک در بالا و سایه بلند در زیر بدنه بوده و سایه پایینی حداقل دوبرابر بدنه یا بادی است. تنها شرط تشخیص صعود و یا نزولی بودن کندل تنها اندازه بدنه نسبت به سایه و محل تشکیل سایه است.
زمانی که کندل اول کندل دوم را بپوشاند در واقع الگوی کندل پوشاننده ایجاد شده است و در این زمان انتظار تغییر روند را داریم.
زمانی که قیمت باز شدن کندل دوم (که یک کندل صعودی است) پایین تر از کمترین قیمت کندل قبلی (که یک کندل نزولی است) می باشد ولی نفوذ خوبی انواع الگوهای شمعی دو کندلی در بازار بورس در کندل اول دارد، میتواند گفت که در الگوی کندل نفوذی هستیم. در الگوی نفوذی، شمع سفید پایین تر از قیمت بسته شدن شمع سیاه در روز معاملاتی قبل باز خواهد شد و سپس قیمت سهم صعود می شود و در نیمه بالایی شمع سیاه روز قبل هم بسته خواهد شد.
پوشش ابر تیره یک الگوی شمعی بازگشتی نزولی است که یک کندل سیاه به وسیله آن بالاتر از انتهای یک کندل سفید و پایینتر از نقطه میانی آن، باز میشود. در الگوی ابر تیره کندل اول که یک کندل سفید و صعودی می باشد باید بزرگ باشد و کندل دوم که سیاه و نزولی می باشد باید ۵۰درصد یا بیش از ۵۰ درصد از بدنه کندل سفید قبل از خود را بپوشاند (در صورتی که این مقدار کمتر از ۵۰ درصد باشد الگو تشکیل نمیگردد) و همچنین از بیشترین قیمت کندل اول بالاتر باشد.
الگوی سه سرباز سفید در واقع نشان دهنده روند نزولی بازار است. این الگو از سه کندل استیک متولی دارای بدنه بلند تشکیل میشود که در بدنه اصلی کندل قبلی باز شده و بالاتر از بیشنیه کندل قبلی بسته می‌شوند. این کندل استیک‌ها نباید سایه‌های خیلی بلندی داشته باشند و در بهترین حالت در بدنه اصلی کندل استیک قبلی الگو باز می‌شوند.
سه کلاغ سیاه یک الگوی کندل استیک یا نمودار شمعی خرسی است که برای پیش‌بینی برگشت روند صعودی فعلی استفاده میشود. این الگو از سه کندل استیک متوالی دارای بدنه بلند تشکیل میشود که در بدنه اصلی کندل قبلی باز شده و پایین تر از کندل قبلی بسته شده‌اند. الگوی کندل سه کلاغ سیاه، زمانی یک الگوی برگشت قابل اعتماد به حساب می آید که توسط سایر اندیکاتورهای تکنیکال مانند شاخص قدرت نسبی (RSI) تایید شود.
الگوی کندل صبحگاهی در اصل یک الگوی بصری در معاملات بورس است که از آن برای تشخیص وقوع بازگشت قیمت به سمت بالا استفاده میشود. این الگو از نمودارهای شمعی تشکیل شده است. بهتر است از این نشانگر در کنار دیگر نشان‌‌گرها استفاده شود تا ریسک کمتری تولید شود. الگوی کندل ستاره صبحگاهی ب در انتهای چند کندل متوالی و نزولی و یا در ادامه یک روند نزولی تشکیل می شود و فرقی بین رنگ و صعودی یا نزولی بودن کندل دوم وجود ندارد و با یک گپ از دو کندل دیگر جدا می شود.
ستاره عصرگاهی معکوس الگوی ستاره صبح گاهی و یک الگوی کاهشی است. در شکل مطلوب یا ایده آل این الگو لازم است بین بدنه شمع اول و شمع دوم و همچنین بین بدنه شمع دوم و بدنه شمع سوم شکاف وجود داشته باشد.اما معمولا شکاف دوم به ندرت شکل می گیرد. الگوی ستاره عصرگاهی نفوذ کافی بدنه شمع سوم در بدنه شمع اول است.
