نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟

عدد به دست آمده ۱۴.۶ می باشد اما این عدد به چه معناست؟ یعنی شما برای اینکه در یک ریال از سود شرکت سهیم شوید، باید ۱۴.۶ ریال پرداخت کنید و مسلما هرچقدر P/E بزرگ‌تر باشد، برای دریافت یک ریال سود سهام باید پول بیشتری را بپردازید که برای سهامداران خوشایند نخواهد بود.

EPS چیست؟

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران تازه کار و حرفه ای است. هرجا که وضعیت سهام یک شرکت از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps نیز در میان است. در واقع EPS یکی از مهم نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد. زمانی که شما سرمایه گذاری در بورس را شروع می کنید همیشه به اشکال مختلف با این کلمه درگیر هستید. اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که EPS چیست؟ می توانیم بگوییم که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.

EPS مخفف چیست؟

کلمه eps مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است. وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید.

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد. شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود. به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود.

این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکتها مشاهده می کنید. پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان eps یک شرکت مشاهده می کنید، نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت بدست بیاید.

EPS محقق شده

این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد. حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.

پس به طور خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن می رسد.

نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟

نسبت هاي مالي به چه معناست؟

نسبت ارزش هاي به دست آمده از صورت هاي مالي شركت كه براي بررسي سلامت شركت و قيمت سهام آن به كار مي رود در میان نسبت های مالی نسبت جاری ، نسبتP/E نسبت درآمد به دارايي، نسبت قيمت به ارزش دفتري ، نسبت سود قبل از كسر ماليات به فروش و نسبت آني از مهم ترين نسبت ها هستند.

ارقام حسابداري كه ما را در رسيدن به اين نسبت ها كمك مي كنند ، عبارت اند از: ارزش دفتري، پوشش سود سهام، محصول فعلي، EPS وتغيير پذيري.

نسبت نقدينگي چيست؟

نسبت نقدينگي برابر است با وجوه نقد و اوراق بهادار قابل فروش در بازار، به تعهدات وبدهي هاي جاري شركت . اين نسبت سرعت پرداخت ديون شركت به بستانكاران رانشان مي دهد.

نسبت سود قبل از كسر ماليات به فروش چيست؟

اين نسبت برابر است با سود قبل از كسر ماليات تقسيم بر فروش خالص ضرب در 100 . اين نسبت شاخص مناسبي براي نشان دادن كارايي شركت است . اگر در مقايسه باسال هاي گذشته اين نسبت كاهش يابد ، بدين معنا است كه هزينه هاي شركت بالا رفته يا فروش آن كاهش يافته است . اگر اين نسبت افزايش يابد ، بدين معناست كه هزينه هاي شركت نسبت به فروش كاهش يافته و يا فروش افزايش يافته است.

ارزش جاري بازار به چه معناست؟

ارزش بازار كل سهام منتشر شده از سوي شركت به قيمت جاري در بازار سهام را ارزش جاري مي ناميم .

قيمت بازار سهام به چه معناست؟

قيمت بازاري سهم آخرين قيمتي است كه طبق گزارش هاي موجود آن سهم مورد معامله قرار گرفته است .

سهم بازار به چه معناست؟

سهم بازار شركت ، نشان دهنده سهم يا در صد فروش محصولات آن شركت در مقايسه با كل فروش آن محصول توسط سهم توليد كنندگان است .

Eps چیست ؟

Eps خلاصه اصطلاح Earning per share یا سود هر سهم است . هرگاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم نماییم ; سود هر سهم به دست می آید .

Eps پيش بيني شده : عبارتست از سود هر سهم كه شركت براي سال مالي كه در پيش است پيش بيني ميكند .

Eps تحقق يافته : عبارتست از سود هر سهم كه در دوره مالي گذشته به هر سهم تعلق گرفته است.

تعدیل Eps : شركت ها در ابتداي سال مالي Eps خود را پيش بيني مي كنند كه به آن Eps پيش بيني مي گويند . ولي گاهي اوقات اين سود كمتر و گاهي بيشتر از پيش بيني درمي آيد. تعديل كردن به اين معناست كه با بررسي مشخص مي شود كه سود پيش بيني شده كمتر يا بيشتر از مبلغ پيش بيني شده درآمده است .

Dps چیست ؟

به مقدار سودي كه شركت تقسيم مي كند و به طور نقدي به دست سهامدار مي رسد Dps گفته مي شود.اينكه چه ميزان از سود تحقق يافته هر سهم به صورت نقدي توزيع شود و چه ميزان در شركت باقي بماند تصميمي است كه در مجمع عادي ساليانه توسط هيات مديره به مجمع پيشنهاد داده مي شود و سپس به تصويب سهامداران مي رسد . فرمول محاسبه سود نقدي توزيع شده يا Dps را مي توانيد در اسلايد بعدي مشاهده نماييد .

سودتقسيمي هرسهم ( Dps )

( اندوخته قانوني+اندوخته طرح و توسعه+سود انباشته ) – Eps = Dps

Eps : درآمد هر سهم

Dps : سود نقدی هر سهم

نسبت سود تقسيمی هرسهم

با مفهوم P/E آشنا شویم

● مقدمه
نسبت (P به E) از اولین اصطلاحاتی است كه سرمایه گذاران در بورس با آن آشنا می شوند .
P/E یا نسبت قیمت به سود یكی از افزارهای قدیمی و عموما" پر استفاده به منظور ارزش گذاری سهام است. هر چند محاسبه ی P/E بسیار ساده است اما تفسیر آن عملا" دشوار می نماید . در شرایط معینی این نسبت بسیار گویا و در زمان ها ی دیگر كاملا" بی معنا جلوه می كند . از این رو ، غالبا" سرمایه گذاران این اصطلاح را نادرست به كار می گیرند و درتصمیماتشان بیش از حد لازم به آن وزن می دهند .
در بخش های بعدی این مقاله ابتدا به تشریح و تبیین P/E می پردازیم، سپس چگونگی استفاده از این نسبت را در تجزیه و تحلیل سهام بازگو می كنیم ، و سرانجام به شرایطی می پردازیم كه نباید از این نسبت استفاده شود .
● P/E چیست ؟
P/E كوتاه شده ی نسبت price(P یاقیمت سهم) به Earning Per Share( EPS یا سود هرسهم) است . همان گونه كه از نام آن پیدا است ، برای محاسبه ی P/E آخرین قیمت روز سهام یك شركت به سود هر سهم (EPS) آن تقسیم می شود :
قیمت سهم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = P/E
سود هر سهم
غالبا" P/E در تاریخ هایی محاسبه می شود كه شركت ها اطلاعات EPS (معمولاٌ سه ماهانه) را افشاء می كنند. این P/E را كه بر مبنای آخرین EPS محاسبه می شود بعضا" P/E دنباله دار نیز می گویند . اما گاهی از EPSبرآوردی برای محاسبه P/E استفاده می شود،اینEPS معمولاٌ معرف سود برآوردی سال آینده است. در این صورت به P/E محاسبه شده P/E برآوردی یا پیشتاز گفته می شود. محاسبه ی P/E گاهی روش سومی هم دارد كه مبتنی بر میانگین دو فصل گذشته و برآورد دو فصل باقیمانده ی سال است . تفاوت عمده ای بین این سه نوع وجود ندارد اما بایدبدانید كه از محاسبات داده های تاریخی واقعی در مقایسه با برآوردهای تحلیل گران مالی نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ استفاده كنید .
مشكل بزرگ محاسبه ی P/E مربوط به شركت هایی است كه سود آور نیستند و از این رو EPS منفی دارند . در خصوص چگونگی رفتار با این پدیده دیدگاه های متفاوتی وجود دارد . برخی قائل به وجود P/E منفی هستند ، گروهی در این حالت P/E را صفر می دانند و بسیاری دیگر هم معتقدند كه دیگر P/E محلی از اعراب ندارد .
به لحاظ تاریخی دربورس اوراق بهادار تهران عموماٌ میانگینP/E در دامنه ی۲/۳ تا ۲/۱۳تجربه شده است. نوسان P/E در این دامنه عمدتا" بستگی به شرایط اقتصادی هر زمان دارد . درحال حاضر میانگین P/E كل شركت های پذیرفته شده در بورس تهران حدود۲/۸ می باشد. همچنینP/E بین شركت ها و صنایع می تواند كاملا" متفاوت باشد .
● كاربرد P/E
به لحاظ نظری ، P/E یك سهم به ما می گوید كه سرمایه گذاران چند ریال حاضرند به ازای هر ریال سود یك شركت پرداخت نمایند. به همین جهت به آن ضریب سهام نیز می گویند . به عبارت دیگر اگر P/E یك سهم ۲۰ باشد بدین معنی است كه سرمایه گذلران حاضرند ۲۰ ریال برای هر ریال از سود این سهم( كه شركت تولیدمی كند) بپردازند .
الف) رشد سود
آنچه در بحث بالا به آن پرداختیم رشد شركت ها است . قیمت سهام بازتاب انتظارات سرمایه گذاران از ارزش و رشد آینده ی شركت است . اما توجه كنید كه اندازه ی سود (EPS ) معمولا" مبتنی بر سود های (EPSهای) گذشته است .
اگر شركتی انتظار رشد دارد بنابراین انتظار داریم كه سودش نیز رشد نماید . در نتیجه تفسیری بهتر از P/E آن است كه خوش بینی بازار از آینده ی رشد یك شركت را باز تاب می دهد .
اگر P/E شركتی بالاتر از میانگین بازار یا صنعت باشد بدین معنی است كه بازار در ماه ها یا سال های آینده انتظارات بزرگی از سهم این شركت دارد . شركتی با P/E بالا باید سود های فزاینده ایجاد كند، در غیر این صورت قیمت سهمش سقوط خواهد كرد .
مثالی از شركت ایران خودرو گویای این بحث است .
ب) ارزانی یا گرانی
P/E در مقایسه با قیمت بازار شاخص بهتری برای ارزش گذاری سهم است . مثلا" به شرط پایداری سایر متغیرها ، سهمی با قیمت ۲۰۰ ریال و P/E برابر ۱۰ بسیار گران تر از سهمی با قیمت۲۰۰۰۰وP/E برابر۱۰ است . توجه كنید كه محدودیت هایی در این مثال وجود دارد . شما نمی توانید P/E های دو شركت كاملا" متفاوت را برای ارزش گذاری بهتر آنها مقایسه كنید. به عبارت دیگر تعیین بالا یا پایین بودن P/E بدون توجه به دو عامل اصلی بسیار دشوار است : ۱) نرخ رشد شركت و ۲) صنعت.
۱) نرخ رشد شركت
آیااندازه ی رشد گذشته ی شركت ها می تواند معرف نرخ های انتظاری از رشد آینده باشد ؟ هر چند پاسخ این پرسش نمی تواند صریح باشد اما در عمل سرمایه گذاران برای پیش بینی سود (EPS ) و محاسبه ی P/E از نرخ های رشد گذشته استفاده می كنند .
۲) صنعت
مقایسه ی شركت ها تنها در صورتی فایده منداست كه به یك صنعت تعلق داشته باشند ، مثلا" شركت های صنعت . عمدتا" دارای ضرایب P/E پایین هستند چون به رغم ثبات صنعت رشد پایینی دارند . از طرف دیگر شركت های صنعت . به دلیل انتظار رشداز P/E های بالایی برخوردارند .
● دام های كاربرد P/E
تا بدین جا آموختیم كه در شرایط معینی P/E می تواند ما را در تعیین بالا یا پایین بودن ارزش یك شركت كمك كند . همچنین پی بردیم كه P/E تنها در شرایط معینی معتبر است .اما علاوه براین دام های دیگری نیز در تحلیل P/E وجود دارد كه در ادامه درباره ی برخی از آنها بحث می شود .
● حسابداری
سود یك اندازه ی حسابداری است كه در محاسبه اش از اقلام غیر نقدی نیز استفاده می شود . معیارهای اندازه گیری سود بر طبق اصول حسابداری همگانی (GAAP ) مقرر می شوند . این اصول در گذر زمان تغییر می كند و در هر كشوری نیز متفاوت از دیگر كشورها است . از این رو محاسبه ی سود ( EPS) بسته به چگونگی دفتر داری و حسابداری می تواند به صورت های متفاوت ارائه شود . در نتیجه مقایسه ی سودها (EPS ها ) با یك دیگر گاهی به مقایسه ی سیب و پرتقال می ماند .
● تورم
در شرایطی كه اقتصاد كشور تورم بالا یی را تجربه می كند طبعاٌ كالاها و هزینه های استهلاك به دلیل بالا رفتن هزینه های جایگزینی كالاها و تجهیزات در مقایسه با سطح عمومی قیمت ها كم نمایی می شود . بنابراین در زمان های تورمی P/E ها عموما" پایین تر می آیند زیرا بازار سودها را كه به صورت ساختگی به بالا گرایش دارد تخریب شده می بیند . بررسی P/E همانند تمامی نسبت ها ، در گذر زمان برای پی بردن به روند آن ارزشمند است . تورم این بررسی را دشوارمی كند زیرا اطلاعات گذشته در امروز از فایده مندی كم تری برخوردارند .
● تفسیری دیگر
P/E پایین لزوما" بدین معنی نیست كه ارزش یك شركت كم نمایی شده است . بلكه به معنای آن است كه بازار معتقد است شركت در آینده ی نزدیك با مشكل روبرو خواهد شد . سهمی كه قیمتش پایین می آید معمولا" دلیلی دارد .
عمده ترین دلیلش این است كه سود شركت كم تر از سود انتظاری اش خواهد بود . این مساله P/E دنباله دار بازتابی ندارد مگر آن كه سود در عمل نیز محقق گردد .
● تنها به اتكای P/E سهام نخرید
یكی از پر بسامد ترین اشتباهاتی كه سرمایه گذاران غیر حرفه ای مرتكب می شوند خرید سهام صرفا" به اتكای P/E بالا یا پایین است . توجه كنید كه ارزش یابی سهام تنها با تكیه بر شاخص های ساده ای مانند P/E ساده انگارانه و نادرست است . P/E بالا ممكن است به معنی بیش نمایی ارزش سهم باشد و هیچ تضمینی وجود ندارد كه بعدا" به سرعت پایین نیاید . ضمنا" توجه كنید كه حتی اگر ارزش سهمی كم نمایی شده باشد ممكن است ماه ها یا حتی سال ها طول بكشد تا بازار ارزش آن را اصلاح نماید .
درهر صورت تجزیه و تحلیل سهام امری بسیار پیچیده تر از دانستن چند نسبت ساده است . به عبارت دیگر هر چند كلیدی برای معمای ارزش گذاری سهام است اما تمام آن نیست . از این رو توصیه می شود كه سرمایه گذاران برای خرید سهام با خبرگان سرمایه گذاری رایزنی نمایند . پاسارگاد نیك آماده است تا سرمایه گذاران علاقمند را با قواعد سرمایه گذاری آشنا سازد .
●● نتیجه گیری
P/E همه چیز یا به عبارتی حرف آخر را درباره ی ارزش سهم نمی گوید اما برای مقایسه ی شركت های یك صنعت ، كل بازار یا روند تاریخی P/E یك شركت فایده مند است .
به یاد بسپارید كه :
الف ) P/E یك نسبت است و از تقسیم P (PRICE یا قیمت روز سهم ) به E (EPS یا سود هر سهم ) به دست می آید .
ب) سه نوع EPS به نام های EPS دنباله دار ، آینده و میانگین وجود دارد .
ج) به لحاظ تاریخی ، میانگین P/E ها در بازه ی ۲/۳ – ۲/۱۳ قرارمی گیرد .
د) به لحاظ نظری ، P/E یك سهم به ما می گوید كه سرمایه گذاران حاضرند چند ریال به ازای هر ریال سود بپردازند .
ه) تفسیر بهتری از P/E این است كه آن بازتاب خوشبینی بازار از آینده ی رشد یك شركت است .
و) P/E در مقایسه با قیمت بازار شاخص بهتری برای ارزش گذاری یك سهم است .
ز) بدون در نظر گرفتن نرخ های رشد صنعت ، صحبت از بالا یا پایین بودن P/E یك شركت بی معناست .
ح) تغییر در اصول حسابداری شامل وجود چندین روش مجاز برای سود (EPS ) تجزیه و تحلیل P/E را دشوار می كند .
ط) P/E ها عموما" در زمان تورم حاد پایین تر می آیند .
ی) تفاسیر بسیاری پیرامون دلیل پایین بودن P/E یك شركت وجود دارد .
ه) تنها به اتكای ضریب P/E اقدام به خرید و فروش سهام نكنید .

نسبت قیمت به درآمد (نسبت P/E ) چیست؟

سرمایه گذاران اغلب به دنبال شاخص هایی هستند که روند رشد شرکت و تغییرات ارزش سهام آن‎ها در آینده را پیش بینی کند. از مهمترین این شاخص ها، نسبت قیمت به درآمد است که طبق آن، شرکت قیمت سهم فعلی خود را نسبت به درآمد هر سهم (EPS) اندازه‌گیری می‌‌کند. تعیین این نسبت به روش های متفاوتی صورت گرفته و تفسیر آن نیازمند ملاحظاتی است که در این مقاله به تفصیل به آن می‎پردازیم.

نسبت قیمت به درآمد (P/E) نسبتی برای ارزش گذاری یک شرکت است که بر طبق آن، شرکت قیمت سهم فعلی خود را نسبت به درآمد هر سهم (EPS) اندازه‌گیری می‌‌کند. نسبت قیمت به درآمد گاهی به‌‌عنوان قیمت چندگانه و یا درآمد چندگانه نیز شناخته می‌شود.

نسبت‌های P/E توسط سرمایه‌‌گذاران و تحلیل‌‌گران برای تعیین ارزش نسبی یک شرکت مورد استفاده قرار می‌‌گیرند. هم‌‌چنین، می‌‌توان از آن برای مقایسه وضعیت فعلی یک شرکت در مقایسه با سابقه آن و یا مقایسه مجموعه بازارها با یکدیگر یا در طول زمان استفاده کرد.

ارزش P/E چگونه محاسبه می‌‌شود؟

برای تعیین مقدار P/E، قیمت سهم فعلی باید بر سود هر سهم (EPS) تقسیم شود. قیمت سهام فعلی (P) را می‌‌توان با وارد کردن نماد (تیکر) یک سهم در هر وب‎سایت مالی دیگری جمع‌آوری کرد. و اگرچه این مقدار در واقع نشان‌دهنده چیزی است که هر سرمایه‌‌گذار باید در حال حاضر برای سهام خود پرداخت کند، اما EPS معمولاً یک رقم نامشخص است.

EPS در دو گونه اصلی بیان می‌‌شود. اولی یک معیار استاندارد است که در بخش اصلی اکثر سایت‌های مالی ذکر شده‌ است؛ که با نماد ” TTM) P/E)”، شناخته می‌‌شود. عبارت” TTM ” نوعی کلمه اختصار برای واژه “سود محاسبه شده بر مبنای دوازده ماه انتهایی” است. این عدد نشان‌دهنده عملکرد شرکت در طول ۱۲ ماه گذشته ‌است. نوع دوم EPS در انتشار سودهای شرکت یافت می‌‌شود، که اغلب راهنمای ما برای محاسبه EPS است. این بهترین روش برای تخمین تخصصی درآمد شرکت در آینده است.

این دو نوع EPS متداول‌‌ترین انواع نسبت‌‌های P/E را محاسبه می‌‌کنند: P/E آینده نگر و P/E گذشته نگر.

P/E آینده نگر، بجای استفاده از ارقام و صورت حساب‌‌های مالی ماه‌‌های گذشته، بیشتر از پیش بینی‌‌های درآمد آینده استفاده می‌‌کند. این نوع P/E آینده‌‌نگر که گاهی اوقات “تخمین قیمت بردرآمد” نامیده می‌شود، برای مقایسه درآمد جاری با درآمد آینده کاربرد دارد، و تصویری واضح تر از درآمدهای آتی نشان می‌‌دهد (بدون هیچ تغییر یا اصلاحی در حسابداری).

با این حال، P/E آینده نگر مشکلاتی با خود به همراه دارد. شرکت‌ها می‌توانند درآمدها را به‌‌منظور شکستن تخمین P/E در زمانی که درآمدهای یک چهارم بعدی اعلام می‌شوند، کمتر از حد واقعی برآورد کنند. سایر شرکت‌ها نیز ممکن است درباره این برآورد غلو کرده و بعداً آن را با اعلان سود بعدی خود تطبیق دهند. علاوه بر این، تحلیل‌‌گران خارجی نیز ممکن است برآوردهایی را ارائه دهند که ممکن است با برآورد شرکت اختلاف داشته باشد و باعث ایجاد سردرگمی شود.

P/E گذشته نگر، با تقسیم قیمت سهم فعلی بر کل درآمد EPS در طول ۱۲ ماه گذشته محاسبه می‌‌شود. این رایج‌ترین معیار P/E است، چون واقعی‌‌تر است (با فرض این‌‌که شرکت به طور دقیق درآمدها را گزارش می‌کند). برخی سرمایه‌‌گذاران ترجیح می‌دهند این نوع P/E را در نظر بگیرند؛ زیرا به برآورد ها و تخمین‌‌های افراد دیگر اعتمادی ندارند. اما P/E گذشته نگر نیز دارای کاستی‌هایی است، زیرا عملکرد گذشته یک شرکت لزوماً نشان دهنده رفتار آینده آن نیست.

بنابراین، بهتر است که سرمایه‌‌گذاران بر اساس قدرت درآمد آینده، و نه گذشته، پول های خود را سپرده گذاری کنند. این حقیقت که عدد EPS با وجود نوسان قیمت سهام، ثابت باقی می‌‌ماند نیز یک مشکل است. اگر رویدادی مهم در شرکت، قیمت سهام را به طور قابل ملاحظه‌‌ای دچار نوسان کند، در P/E گذشته نگر تغییر اندکی رخ می‌‌دهد.

نسبت قیمت به درآمد (P/E) به ما چه می‎گوید؟

نسبت قیمت به درآمد یا P/E یکی از ابزارهای تحلیلی است که به طور گسترده توسط سرمایه‌‌گذاران و تحلیل‌‌گران برای تعیین ارزش سهام مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. P/E علاوه بر این‌‌که نشان می‌‌دهد آیا قیمت یک سهام بالا یا پایین ارزش‌‌گذاری شده است، همچنین نشان می‌‌دهد که چگونه ارزش یک سهام با گروه صنعتی آن یا سنجه هایی نظیر شاخص S&P 500 مقایسه می‌‌شود.

در واقع، نسبت قیمت به درآمد نشان دهنده این است که یک سرمایه‌گذار در ازای میزان پولی که در یک شرکت سرمایه گذاری می‌‌کند، انتظار دریافت چه میزان سود را دارد. به همین دلیل است که P/E گاهی به‌‌عنوان قیمت چندگانه شناخته می‌‌‌شود، زیرا نشان می‌دهد که سرمایه‌‌گذاران مایل به پرداخت چه مبلغی به ازای هر دلار درآمد هستند. به عنوان مثال اگر معاملات یک شرکت در حال حاضر در (P/E) برابر با ۲۰ برآورد شود، اینگونه تفسیر می‎شود که یک سرمایه‌گذار حاضر است به ازای هر یک دلار درآمد، ۲۰ دلار پرداخت کند.

نسبت P/E به سرمایه‌‌گذاران کمک می‌‌کند تا ارزش آن سهام را در مقایسه با درآمد آن شرکت تعیین کنند. به طور خلاصه، نسبت P/E نشان می‌دهد که بازار، با توجه به آینده و گذشته آن شرکت، تمایل به پرداخت چه میزان پول را دارد. یک P/E بالا، به این معنی است که قیمت سهم نسبت به درآمدها ارزش بالایی دارد. بالعکس، یک P/E پایین، می‌تواند نشان دهد که قیمت سهام فعلی نسبت به درآمدها کم است.

مثال‌‌هایی از چگونگی استفاده از نسبت P/E

به‌‌عنوان یک مثال تاریخی، نسبت P/E شرکت NYSE:WMT) Walmart Stores) را در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۷ بررسی می‌‌کنیم؛ یعنی زمانی که قیمت سهام با ۹۱.۰۹ دلار بسته شد. سود شرکت در ۳۱ ژانویه سال مالی ۲۰۱۷، رقمی بالغ بر ۱۳.۶۴ میلیارد دلار، و تعداد سهام عرضه شده آن ۳.۱ میلیارد بود. EPS این شرکت را می‌‌توان به صورت نسبت ۳.۱ میلیارد/ ۱۳.۶۴ میلیارد دلار برابر با ۴.۴۰ دلار محاسبه کرد. بنابراین، نسبت P/E برای Walmart عبارت است از:

انتظارات سرمایه‌‌گذار

به‌‌طور کلی یک P/E بالا برای یک شرکت، نشان دهنده این است که سرمایه‌‌گذاران آن شرکت، انتظار رشد درآمدی بالاتری را نسبت به شرکت‌‌های دارای P/E پایین‌‌تر، در آینده دارند. یک P/E پایین نشان می‌‌‌‌دهد که یا شرکت در حال حاضر کم ارزش برآورد شده است، و یا اینکه نسبت به روندهای گذشته خود عملکرد بهتری دارد. هنگامی که یک شرکت هیچ درآمدی ندارد و یا خساراتی را وارد می‌‌کند، در هر دو مورد P/E به صورت N/A بیان خواهد شد، اگرچه می‌‌توان یک P/E منفی را نیز محاسبه کرد، اما این یک قرارداد معمول نیست.

هم‌‌چنین می‌‌توان نسبت قیمت به درآمد را به‌‌عنوان وسیله‌ای برای استاندارد سازی ارزش یک دلار درآمد در سراسر بازار سهام دانست. از لحاظ نظری، با در نظر گرفتن میانگین نسبت‌های P/E در طول یک دوره‌‌ی چند ساله، فرد می‌‌‌تواند فرمولی از نسبت P/E را تعریف کند که از آن پس، به‌‌عنوان یک معیار اصلی در نظر گرفته شده، و برای نشان دادن این‌‌که آیا سهمی ارزش خرید را دارد یا نه، استفاده شود.

مقایسه نسبت P/E و سود درآمد

معکوس نسبت P/E، برابر با سود درآمدهای کسب شده است (که به‎صورت E/P شناخته می‎شود). بنابراین سود درآمد، به عنوان EPS تقسیم ‌بر قیمت سهام تعریف شده، که به‌‌صورت درصدی بیان می‎گردد.

اگر سهام A با ۱۰ دلار معامله شده و EPS آن در سال گذشته ۵۰ سنت بوده باشد (TTM)، بنابراین دارای نسبت P/E برابر با ۲۰ ( ۱۰/۵۰cents$ )، و بازده سود %۵ ( ۵۰cents / $۱۰) است. اگر سهام B با ۲۰ دلار معامله شده و EPS آن ۲$ بوده باشد، در این صورت دارای دارای نسبت P/E برابر با ۱۰ ($۲/$۲۰) و بازده سود ۱۰ درصد ($۲۰ / $۲) است.

بازده درآمد، به‌‌عنوان معیار ارزیابی سرمایه گذاری، همانند نسبت P/E در ارزیابی دو جانبه سهام، به‌‌طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. بازده‌ درآمد در هنگام توجه به نرخ بازگشت سرمایه، می‌تواند مفید واقع شود. با این حال برای سرمایه‌‌گذاران سهام، نرخ بازده درآمد دوره‌‌ای ممکن است به دلیل رشد ارزش سرمایه آنها در طول زمان، معیاری ثانویه باشد. به همین دلیل است که سرمایه‌‌گذاران ممکن است به معیارهای سرمایه گذاری مبتنی بر ارزش، مانند نسبت P/E بیشتر از نسبت درآمد یا همان E/P در هنگام سرمایه گذاری اشاره کنند.

بازده درآمد، همچنین زمانی که یک شرکت دارای درآمد صفر یا منفی باشد، در ایجاد یک سنجه مفید خواهد بود. از آنجا که چنین موردی در میان شرکت‌هایی با تکنولوژی بالا، رشد بالا، یا شرکت‌های نوپا معمول است، EPS منفی، یک P/E تعریف نشده ایجاد می‌‌کند (که گاهی با N/A نشان داده می‌‌شود). اگر یک شرکت دارای درآمد منفی باشد، بازده درآمد منفی نیز تولید خواهد کرد، که قابل تفسیر بوده و همچنین برای مقایسه قابل استفاده است.

مقایسه نسبت P/E و PEG

نسبت P/E، که با استفاده از تخمین سود آینده نگر محاسبه شده، لزوماً همیشه به شما نمی‌گوید که آیا P/E برای نرخ رشد پیش‌بینی‌شده مناسب است یا خیر. بنابراین، برای رفع این محدودیت، سرمایه‌‌گذاران از نسبت دیگری به نام نسبت PEG استفاده می‌‌کنند.

نسبت PEG، رابطه بین نسبت قیمت/درآمد، و رشد درآمدها را سنجیده و توضیحاتی کاملتر از P/E (به تنهایی) برای سرمایه‌‌گذاران فراهم می‎آورد. به عبارت دیگر، نسبت PEG به سرمایه‌‌گذاران اجازه می‌‌‌دهد تا با تحلیل درآمد کنونی و نرخ رشد پیش‌بینی‌شده برای آینده سهام، حساب کنند که آیا قیمت کنونی سهام ، متناسب است یا خیر.

با این‌‌که نرخ رشد درآمدها می‌تواند در میان بخش‌های مختلف متفاوت باشد، سهامی با یک PEG کم‌تر از ۱، سهمی ارزان است، زیرا قیمت آن در مقایسه با رشد درآمد پیش‌بینی ‌شده کمتر است. یک PEG بزرگ‌تر از ۱ را می‌توان به عنوان سهم گران در نظر گرفت، زیرا ممکن است نشان دهد که قیمت سهام نسبت به رشد درآمد پیش‌بینی‌ شده شرکت بسیار بالا است.

مقایسه P/E مطلق و P/E نسبی

هم‌‌چنین تحلیل‌‌گران ممکن است بین نسبت‎های مطلق و نسبی P/E، در آنالیز خود تمایز قایل شوند.

P/E مطلق

صورت این نسبت معمولاً قیمت سهام فعلی است و مخرج آن ممکن است (EPS(TTM گذشته نگر باشد؛ یعنی EPS تخمینی برای ۱۲ ماه بعد ( P/E آینده نگر)، یا ترکیبی از EPS گذشته نگر برای شش ماهه گذشته و P/E آینده نگر برای برای شش ماهه بعدی. زمانی که P/E نسبی را از P/E قطعی تشخیص می‌دهید، مهم است به یاد داشته باشید که P/E مطلق نشان دهنده P/E زمان فعلی است. برای مثال، اگر قیمت سهام امروز ۱۰۰ دلار و درآمد هر سهم TTM ، دو دلار باشد، P/E برابر با ۵۰ خواهد شد ($۲/$۱۰۰).

P/E نسبی

P/E نسبی، P/E مطلق فعلی را با یک معیار یا با طیفی از P/E های گذشته در طول یک دوره زمانی معین (مثلاً ۱۰ سال گذشته) بررسی می‌‌کند. P/E نسبی نشان می‌دهد که P/E فعلی به چه مقدار یا چه درصدی از P/E های گذشته رسیده ‌است. P/E نسبی اغلب مقدار P/E فعلی را با بالاترین مقدار محدوده زمانی مقایسه می‌کند، اما سرمایه‌‌گذاران ممکن است P/E فعلی را با اندازه پایین محدوده مقایسه و اندازه‌گیری کنند تا بفهمند که P/E فعلی چقدر به P/E گذشته نزدیک است.

اگر P/E فعلی کمتر از مقدار گذشته باشد (چه ارقام بالا و چه ارقام پایین گذشته)، ارزش P/E نسبی کم‌تر از ۱۰۰ % خواهد بود. اگر مقدارP/E نسبی ۱۰۰% یا بیشتر باشد، برای سرمایه گذاران بدان معنی است که P/E فعلی به ارزش گذشته رسیده یا از آن پیشی گرفته ‌است.

محدودیت‌های استفاده از نسبت P/E

همانند اصول دیگری که برای سرمایه‌‌گذاران طراحی شده تا بدانند که آیا سهمی ارزش خرید را دارد یا نه، نسبت قیمت به درآمد نیز چندین محدودیت دارد که باید در نظر گرفته شوند. چرا‌‌ که سرمایه‌‌گذاران اغلب بر این باورند که همیشه یک معیار واحد وجود دارد که دیدگاه کاملی را در یک تصمیم سرمایه‌گذاری فراهم می‌‌کند؛ که عملاً هیچ وقت این طور نیست.

یکی از محدودیت‌های اولیه استفاده از نسبت‌های P/E، در هنگام مقایسه نسبت‌های P/E شرکت‌‌های مختلف پدیدار می‌‌شود. نرخ رشد و ارزش‌‌گذاری شرکت‌ها ممکن است اغلب با توجه به روش‌های متفاوت کسب درآمد شرکت‌ها و تفاوت زمانی آن‎ها در به دست آوردن پول، در بخش های گوناگون متفاوت باشد.

به این ترتیب، از P/E باید تنها به‌‌عنوان یک ابزار تطبیقی هنگام درنظرگرفتن شرکت‌ها در همان بخش استفاده شود، چرا‌‌که این نوع مقایسه تنها نوعی است که دیدگاهی سازنده ‌‌به ما می‌‌دهد. برای مثال، مقایسه نسبت‌های P/E از یک شرکت مخابرات و یک شرکت انرژی، ممکن است منجر به این امر شود که سرمایه گذاری در یکی از آنها، به وضوح از دیگری برتر است؛ اما این یک فرض قابل‌اعتماد نیست.

نگرانی‌های دیگر درباره P/E

نسبت P/E یک شرکت هنگامی که در کنار نسبت‌های P/E از شرکت‌های دیگر در همان بخش سنجیده شود، بسیار معنادار خواهد بود. به‌‌عنوان مثال، یک شرکت انرژی ممکن است نسبت P/E بالایی داشته باشد، اما این ممکن است نشان‌دهنده روند یک بخش و نه روند یک شرکت (به تنهایی) باشد. برای مثال، نسبت بالای P/E، زمانی که کل بخش نسبت P/E بالایی دارد، کم‌تر موجب نگرانی می‌شود.

علاوه بر این، به‌‌دلیل این‌‌که بدهی یک شرکت می‌تواند هم قیمت سهام و هم درآمد شرکت را تحت‌تأثیر قرار دهد، نسبت بدهی به درآمد نیز می‌تواند نسبت‌های P/E را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد. برای مثال، فرض کنید دو شرکت مشابه هم وجود دارند که در درجه اول در میزان بدهی با هم تفاوت دارند. انتظار می‌‌رود شرکتی که بدهی بیشتری دارد، مقدار P/E کمتری نسبت به شرکتی با بدهی کم‌تر داشته باشد. با این حال، اگر وضعیت این کسب و کار مساعد باشد، شرکتی که بدهی بیشتری دارد، به دلیل خطراتی که متحمل شده‌ است، درآمد بالاتری را خواهد داشت.

یکی دیگر از محدودیت‌‌های مهم نسبت قیمت به درآمد چیزی است که در خود فرمول محاسبه P/E قرار دارد. ارائه دقیق و بی طرفانه نسبت‌های P/E، به ورودی‌های دقیق ارزش بازار سهام و میزان دقیق درآمد در هر سهم متکی‎ست. در حالی‌‌که بازار، ارزش سهام را تعیین کرده و اطلاعات آن از طیف گسترده‌ای از منابع قابل‌اعتماد در دسترس است، اما باید درنظر داشت که میزان درآمد شرکت‎ها اغلب توسط خود آن‎ها گزارش شده و اغلب دستکاری می‌‌شود. از آنجا که درآمدها یک ورودی مهم در محاسبه P/E هستند، تنظیم آن‌ها می‌تواند P/E را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد.

جزئیات خبر

برای خرید یک سهم باید فاکتورهای مهمی را در نظر بگیرید که یکی از مهم ترین فاکتورها نسبت p/e می باشد. اما برای بسیاری از سرمایه گذاران این سوالات پیش می آید که نسبت p/e چیست؟ نسبت p/e چگونه محاسبه میشود؟ نسبت p/e بالا بهتر است یا پایین؟ بهترین p/e برای یک سهم چند است؟ ما دراین مقاله قصد داریم به بررسی سوالات شما درباره نسبت p/e بپردازیم.

بهترین p/e برای یک سهم

نسبت p/e چیست؟ P/E یا نسبت قیمت به سود هر سهم از تقسیم قیمت (Price) به سود هر سهم (earnings per share (EPS به دست می آید. اما نسبت p به e بالا بهتر است یا پایین؟

بطور مثال یک سهم ۱۸۵۲ ریال قیمت دارد و در سایت TSETMC سود هر سهم (EPS) مبلغ ۱۲۷ ریال می باشد و P/E طبق روش محاسبه ای که گفته شد برابر ۱۴.۶ می باشد.

عدد به دست آمده ۱۴.۶ می باشد اما این عدد به چه معناست؟ یعنی شما برای اینکه در یک ریال از سود شرکت سهیم شوید، باید ۱۴.۶ ریال پرداخت کنید و مسلما هرچقدر P/E بزرگ‌تر باشد، برای دریافت یک ریال سود سهام باید پول بیشتری را بپردازید که برای سهامداران خوشایند نخواهد بود.

توجه داشته باشید که اطلاعات TSETMC کاملا بدون خطا نیستند و برای اطلاعات دقیق‌تر به سایت کدال مراجعه نمایید.

P/E بالا یک سهم نشانه چیست؟

برای اینکه بهتر متوجه شوید نسبت p e بالا بهتر است یا پایین یک مثال میزنیم:

اگر ۱۰۰ تومان در بانک داشته باشید و سود بانکی به میزان ۲۰ درصد باشد بعد از یک سال شما به میزان ۲۰ تومان نسبت EPS یا سود هر سهم چیست؟ سود دریافت خواهید کرد. طبق محاسبه P/E برای این سرمایه‌گذاری در این بانک برابر با ۵ می باشد.

حال اگر یک سهم ۱۸۵۲ ریال قیمت داشته باشد و سود هر سهم EPS مبلغ ۱۲۷ ریال باشد، P/E طبق روش محاسبه ای که گفته شد برابر خواهد بود با عدد ۱۴.۶ .

P/E این سهم به میزان ۱۴.۶ است و از p/e سرمایه گذاری در بانک که عدد ۵ بود بزرگ‌تر است یعنی سودی که از فعالیت اقتصادی این شرکت به شما می‌رسد، کم‌تر از سود بانکی خواهد بود.

شما زمانی که اقدام به خرید سهامی با این شرایط میکنید تنها باید به افزایش قیمت سهم در اثر عوامل دیگر فکر کنید نه شریک شدن در یک فعالیت اقتصادی.

P/E پایین یک سهم نشانه چیست؟

طبق آنچه ذکر کردیم متوجه شده اید که هرچقدر P/E کوچک‌تر باشد بهتر خواهد بود. مثلا P/E سه از P/E چهار بهتر می باشد. در P/E برابر با ۳، اگر شما ۳۰۰ هزار تومان سرمایه‌گذاری نمایید، در ۱۰۰ تومان سود شریک می‌شوید، اما در P/E چهار برای شریک شدن در ۱۰۰ تومان سود باید ۴۰۰ هزار تومان سرمایه‌گذاری نمایید.

توجه داشته باشید برای P/E های بسیار کوچک، باید کمی دقت بیشتری داشته باشید به این دلیل که ممکن است P/E کم فقط نشانه سود زیاد نباشد، بلکه نشانه تقاضای کم (در نتیجه قیمت کم) هم باشد.

به این دلیل که اگر سهامداران دیگر هم به این سهم علاقه نشان دهند، به دلیل تقاضای زیاد، قیمت افزایش می‌یابد و P/E بیشتر می‌شود. پس همانطور که گفته شد P/E کم فقط نشانه سود زیاد نیست، بلکه می‌تواند نشانه تقاضای کم هم باشد.

P/E منفی یک سهم نشانه چیست؟

همانطور که میدانید امکان ندارد قیمت یک سهم منفی ‌شود پس در صورتی که P/E یک سهم منفی باشد یعنی EPS منفی و شرکت زیان‌ده است.

توجه: افرادی که به تازگی وارد بازار سرمایه شده اند فعلا سراغ P/E منفی نروند تا ریسک سرمایه گذاری شان زیاد نشود.

توجه: دقت داشته باشید P/E منفی می‌تواند افراد را هم به اشتباه بیندازد، مثلا شاید P/E برابر با -۲ ظاهری بهتر از P/E برابر با ۱۰۰۰ داشته باشد. یا شاید P/E=-5 را راحت‌تر از P/E=-87 قبول کنید. اما P/E=1000 هنوز یک شرکت سودده است و وضعیت بهتری از P/E منفی دارد. همچنین زیان P/E=-87 کوچک‌تر از P/E=-5 است.

توجه: P/E هرگز صفر نمی‌شود. P/E صفر یعنی سهم مجانی می باشد که چنین چیزی ممکن نیست.