نظر شرعی راجع به بازار فارکس

معاملات صوری در فارکس اشکال شرعی دارد

سنا - آنچه امروزه به عنوان بازار فارکس در اینترنت مطرح است، شکل ساده خود را از دست داده و به جای خرید و فروش واقعی ارز به معاملات صوری و مجازی می‌پردازد که از نظر شرعی دارای اشکالاتی است و موجب حرمت و عدم جواز این نوع معاملات می‌شود.

سنا - آنچه امروزه به عنوان بازار فارکس در اینترنت مطرح است، شکل ساده خود را از دست داده و به جای خرید و فروش واقعی ارز به معاملات صوری و مجازی می‌پردازد که از نظر شرعی دارای اشکالاتی است و موجب حرمت و عدم جواز این نوع معاملات می‌شود. دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در خصوص مسائل فقهی معاملات فارکس گفت: شکل ساده معاملات فارکس از نظر شرعی اشکالی ندارد، زیرا تمام شرایط معامله را دارد و شرطی که مخالف شرع باشد، قید نشده است. سیدعباس موسویان ادامه داد: اگر این نوع معامله از طریق اینترنت نیز انجام گیرد و تمام شرایط معامله در آن رعایت شود، به طور شرعی جایز است. وی توضیح داد: شکل ساده بازار فارکس، بازاری است که در آن ارزهای مختلف مانند دلار، یورو، پوند، ین و. در مقابل هم معامله می‌شوند. موسویان تصریح کرد: به این بیان، کسی که سرمایه‌ای دارد و وقتی احساس می‌کند ارزش یک ارز در حال افزایش است، آن ارز را خریداری می‌کند و هنگامی که ارزش آن افزایش یافت یا احتمال کاهش قیمت آن ارز را می‌دهد به فروش آن می‌پردازد و از مابه‌التفاوت قیمت خرید و نظر شرعی راجع به بازار فارکس فروش سود می‌برد و در مواردی که پیش‌بینی وی خطا رود، ضرر می‌کند. دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه چنین معامله‌ای از سابق بین مردم مرسوم بوده، افزود: افراد صاحب سرمایه یا خود به چنین معامله‌ای اقدام می‌کردند یا صرافی را به عنوان وکیل یا عامل خود قرار می‌دادند و از او می‌خواستند در مقابل حق‌العمل معین (اجرت) چنین معامله‌ای را برای آنان انجام دهد و سود و زیان از آن صاحب سرمایه باشد. وی خاطرنشان کرد: بر این اساس، شکل ساده معاملات فارکس از نظر شرعی اشکالی ندارد؛ زیرا تمام شرایط معامله را داشته و در ضمن آن هم، شرطی که مخالف شرع باشد، قید نشده است. موسویان تاکید کرد: اگر این نوع معامله از طریق اینترنت نیز انجام شود و تمام شرایط معامله درآن رعایت شود، به طور شرعی جایز است.

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: آنچه امروزه به عنوان بازار فارکس در اینترنت مطرح است، شکل ساده خود را از دست داده و فعالان این بازار، به جای خرید و فروش واقعی ارز به معاملات صوری و مجازی می‌پردازند که از نظر شرعی دارای اشکالاتی است و موجب حرمت و نداشتن جواز این نوع معاملات می‌شود.

انواع مختلف فعالیت در فارکس

موسویان با اشاره به اینکه معاملات رایج فارکس امروزه به صورت‌های مختلف انجام می‌گیرد، گفت: یکی از مهم‌ترین روش‌ها آن است که برخی از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می‌کنند و پایگاه یا وبلاگی به این نام برای خود ایجاد کرده‌اند، دارای هویت مشخص واقعی نیستند و هدف آنها از این کار کلاهبرداری است.

وی تصریح کرد: این گروه با تبلیغات گسترده و با فریب مردم، سرمایه آنان را جمع کرده و ممکن است برای مدتی نیز سود بپردازند، اما بعد از مدتی اسم و رسم خودشان را از محیط اینترنت بر‌می‌دارند، به‌طوری که مال باخته، هیچ راهی برای استیفای حق خود ندارد و همه سرمایه خود را از دست می‌دهد. وی به گروه دوم اشاره کرد و افزود: کسانی هستند که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار فارکس معرفی می‌کنند و دارای هویت مشخصی هم هستند و در پایگاه اینترنتی، معاملات سفارش شده توسط صاحب سرمایه را روز به روز در صفحه مخصوص او نمایش می‌دهند و او نیز به این گمان که گزارش واقعی است به آنان اطمینان می‌کند.

موسویان ادامه داد: اما در حقیقت این صفحه اینترنتی یک نمایش صوری بیش نبوده و واقعیت ندارد و آنان اموال سرمایه‌گذار را در جای دیگری مثل قاچاق و. سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

وی تصریح کرد: این قسم از معاملات فارکس نیز به طور قطع شرعی نیست، زیرا سود حاصله هیچ مبنای معامله واقعی ندارد و تنها برخواسته از بازی با اعداد و صفحه مجازی در اینترنت است. دبیر کمیته فقهی خاطرنشان کرد: گروه سوم کسانی هستند که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می‌کنند و چه بسا دارای هویت مشخصی هم باشند و در بازار ارز نیز فعالیت ‌می‌کنند، اما نوع معاملاتشان شرعی نیست. این گروه به جای خرید و فروش واقعی ارز اقدام به معاملات صوری آتی ارز می‌کنند.

موسویان تاکید کرد: گاهی اصلا معامله‌ آتی نیز در کار نیست، بلکه قرارداد روی تفاضل قیمت‌هاست؛ به این بیان که دو طرف قرارداد، یک میلیون واحد تفاضل قیمت دلار با یورو می‌بندند؛ به این معنا که اگر تفاضل قیمت‌ها بیشتر شد این طرف به اندازه یک میلیون برابر تغییرات قیمت به دیگری بپردازد و اگر تفاضل قیمت‌ها کمتر شد آن طرف به اندازه یک میلیون برابر تغییرات قیمت به دیگری بپردازد. وی افزود: روشن است که چنین معاملاتی مبنای شرعی ندارد و درآمد حاصل از آنها نیز نوعی شرط‌بندی و اکل مال به باطل است.

وی گفت: گروه چهارم کسانی هستند که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار فارکس معرفی می‌کنند و چه بسا دارای هویت مشخصی هم باشند و به طور حقیقی هم معامله ارز انجام دهند، اما در ضمن قرارداد خود با صاحبان سرمایه شروطی مطرح می‌کنند که آن نظر شرعی راجع به بازار فارکس شروط خلاف شرع است، برای مثال شرط می‌کنند زمان‌هایی که معامله‌ای در کار نیست سرمایه را به صورت ربوی به بانک یا موسسه‌ای قرض داده و بهره دریافت کنند.

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: در همه صورت، معاملات فارکس به گونه‌ای طراحی شده که سود بردن یک ‌طرف همیشه با ضرر طرف دیگر رقم می‌خورد، یعنی یا قیمت ارز مورد معامله بالا می‌رود یا پایین می‌آید و در هر حالت یا این طرف سود می‌برد و آن طرف ضرر یا بالعکس. موسویان تصریح کرد: در این شرایط، تنها کسی که در هر صورت سود می‌برد، کارگزار فارکس است که درصد خود را از هر قراردادی می‌گیرد.

وی ابراز داشت: در همه موارد معاملات فارکس، بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌های ملی از کشور خارج شده و درصد کمی از آن به عنوان سود به کشور برمی‌گردد و از این جهت نیز خلاف قوانین کشور بوده و آسیب جدی به اقتصاد ملی می‌زند.

موسویان در پایان تاکید کرد: برخی با مطرح کردن شکل ساده معاملات فارکس درصدد گرفتن مجوز فقهی هستند در حالی که امروزه این نوع از معاملات فارکس بسیار کم است و شکل رایج آن که در سطح وسیعی در اینترنت وجود دارد، شکل باطل فارکس محسوب می‌شود.

حقیقت فارکس

برای اینکه بدانیم حقیقت فارکس چیست؟ ابتدا ببینیم که حقیقت بازار فارکس چه چیزی است؟ بازار فارکس(Forex)، بزرگترین بازار مالی دنیاست. کلمه فارکس(Forex) به مفهوم تبادل ارزهای خارجی می باشد. یکی از حقیقت های فارکس حجم بالای معاملات در این بازار است، بالغ بر 6 تریلیون دلار در روز !

مورد بعدی که می توان به عنوان حقیقت فارکس و به نوعی حقیقت بازار فارکس اشاره کرد 24 ساعته بودن( تقویم اقتصادی ) این بازار است و این امر به دلیل غیر متمرکز بودن این بازار است.

مورد دیگری از حقیقت های فارکس، این امر است که در ابتدا مخصوص معامله جفت ارز بوده ولی به دلیل استقبالی که شد سایر آیتم های معاملاتی از قبیل طلا، نقره، نفت نیز در لیست معاملات بازار فارکس قرار گرفت.

حقیقت فارکس در ایران

ببینیم که حقیقت فارکس در ایران چگونه است؟ اگر در ایران از افرادی که در دام کلاهبرداران این بازار افتاده اند و متضرر شده اند بپرسید که حقیقت فارکس در ایران چیست و چگونه است؟ قطعا پاسخ مثبتی نخواهید شنید. قطعا این از حقیقت های فارکس نیست. چرا که این عکس العمل ناشی از جو نا آرام و غیر مطمئنی است که در ایران در خصوص این بازار وجود دارد چه بسا که اگر به نقطه دیگری از دنیا برویم که معاملات بازار فارکس تحت نظارت انجام میگیرد، قطعا نظرات متفاوت خواهد بود.

معاملات فارکس قانونی است؟

این سوال بسیار پرسیده می شود که آیا معاملات فارکس قانونی است؟ یا خیر. در واقع هیچ مدرکی دال بر غیر قانونی بودن تجارت فارکس وجود ندارد. تنها در کشورهایی که به دلیل عدم حمایت قانون از این نوع تجارت، بستری برای رشد و افزایش افراد سودجو و فرصت طلب فراهم شده است.

شیادانی که با نام بروکر اقدام به سودجویی از افراد بی تجربه ای می کنند که مایل به فعالیت در این زمینه هستند. اما باز هم نمی توان گفت که این یک حقیقت فارکس است.

حکم شرعی فارکس

در مورد حکم شرعی فارکس احکامی که در خصوص بازار فارکس وجود دارد ، حول این موضوع است که چنانچه افرادی که کارگزار یا بروکر فارکس نمی باشند ولی خود نظر شرعی راجع به بازار فارکس را به عنوان بروکر معرفی می کنند و شروع به معامله می کنند، این نوع معامله قطعا حرام است و این نوع معاملات در بازار فارکس شرعی نمی باشند. همچنین غیر واقعی بودن معاملات در بازار فارکس به دلیل آنکه به راحتی قابلیت تبدیل شدن به کلاهبرداری را دارند، شرعا حرام است. لذا بر همین اساس درآمد فارکس در ایران نیز قانونی نیست. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص به مقاله فارکس از نظر شرعی مراجعه شود.

نحوه معامله در فارکس

این یک حقیقت فارکس است که چنانچه نحوه معامله در فارکس را بدانیم بازار فارکس بسیار دلچسب خواهد بود. برای یک شروع خوب در معاملات فارکس ابتدا باید یک بروکر مناسب و قابل اطمینان انتخاب کنید چرا که انتخاب بروکر مناسب در میزان موفقیت شما در نحوه معامله در فارکس تاثیرگذار است. حتما شرایط بروکر انتخابی خود را پیش از افتتاح حساب بررسی نمایید.

عامل بعدی آموزش است. تا آنجا که میتوانید بیاموزید و همواره در حال یادگیری و بروز رسانی دانسته های خود باشید .

و نکته دیگر آنکه در ابتدا با حساب های دمو(آزمایشی) شروع به معامله کنید و پس از کسب تجربه کافی وارد معاملات واقعی شوید.

بازار فارکس در ایران جرم است؟

درآمد فارکس در ایران و هرگونه فعالیتی در این زمینه بنابر بیانیه ای که در سال 90 به انتشار رسید، کلیه بروکرها که در داخل کشور فعالیت دارند در زمینه بازار فارکس، کاملا غیر قانونی است. همچنین افرادی که به قصد ترید اقدام به افتتاح حساب معاملاتی می کنند نیز شریک جرم به حساب می آیند. ولی افراد که مایل به فعالیت در این بازار را دارند می توانند در بروکر های کشور های دیگر به فعالیت بپردازند.

تمام بروکرهای داخل ایران غیرقانونی هستند

عطف به مطالبی که در بالا گفته شد درآمد فارکس در ایران و تمام بروکرهای داخل ایران غیر قانونی است و هرگونه فعالیتی در این زمینه صورت قانونی ندارد. اما این قانون تنها شامل داخل ایران است.
چنانچه علاقمند به انجام فعالیت در این زمینه هستید، میتوانید در کارگزاری هایی که در خارج ایران به کاربران ایرانی خدمات ارائه می دهند حساب خود را افتتاح کرده و از سود خاصله لذت ببرید این یک حقیقت فارکس است.

تحریم ها علیه ایران

تحریم ها علیه ایران مسئله تازه ای در ایران نیست که بخواهیم در مورد آن صحبت کنیم. آنچه که قصد داریم به آن بپردازیم این است که تحریم ها یکی از دلایل بوجود آمدن این ذهنیت شده است که فارکس غیر قانونی است. بسیاری از بروکرها در اروپا و آمریکا به کاربران ایرانی به دلیل وجود تحریم ها، خدمات ارائه نمی دهند و ایرانیان نمی توانند اقدام به افتتاح حسابهای بین المللی کنند. بروکرهایی هم هستند که امکان برداشت و واریز وجه را بدون نیاز به حساب بین المللی برای کاربران ایرانی فراهم می کنند.

خروج ارز از کشور

در مبحث حقیقت فارکس، اشاره شد که بازار فارکس جهت معامله آیتم های معاملاتی اعم از جفت ارز،طلا، نفت و…کاربران باید سرمایه خود را به ارز تبدیل کرده و خارج کنند و این به مذاق دولتها خوشایند نیست. ترجیح دولتها بر این نظر شرعی راجع به بازار فارکس است که این سرمایه در اقتصاد داخلی جریان پیدا کند، لذا مشخص است که چرا از بازار فارکس و معامله گران و بروکرها حمایت نمی شوند.

فارکس در چه کشورهایی ممنوع است؟

چنانچه قبلا هم گفته شد تجارت در بازار فارکس در فضای دنیای تجاری غیرقانونی و نامشروع نیست. بلکه این دولتها هستند که با وضع قوانین سختگیرانه به دلیل حفظ ارز و دلایل دیگر فعالیت فارکس را در آن کشور غیرقانونی اعلام می کنند. قطعا سرمایه گذاران و بروکرها تمایل دارند که در مناطقی که آزادی عمل بیشتری دارند شروع به فعالیت نمایند.برای مثال ایران از کشورهایی است که فعالیت فارکس قانونی نیست.

آیا فارکس سودآور است؟

بله، فارکس می تواند سودآور باشد و این را می توان به عنوان یک حقیقت فارکس بیان کرد . اگر قبل از آنی که شروع به هرگونه فعالیتی نمایید، آموزش دیده باشید و با اصطلاحات و مفاهیم این نوع تجارت آشنا شده باشید و همینطور در انتخاب بروکر دقت لازم را به خرج داده و تحقیق کنید و با آگاهی پیش بروید قطعا بازار فارکس می تواند برایتان سودآور باشد و این حقیقت فارکس است. واقعیت دیگری که وجود دارد این است که گاها به دلیل اشتباهات و کمی تجربه می تواند به ضرر و خسران نیز منجر می شود. بخاطر داشته باشید که طمع در فارکس نیز یکی از دلایل از دست دادن سرمایه می باشد.

سخن پایانی

حقیقت فارکس را از جنبه های مختلف بررسی کردیم. اینکه این بازار چگونه است و چگونه مطرح می شود. در این بازار می توان به سود نظر شرعی راجع به بازار فارکس رسید و می تواند به عنوان یک منبع درآمد تبدیل شود و این را به عنوان حقیقت فارکس مورد بررسی قرار دادیم.
از دیگر مواردی که به عنوان حقیقت فارکس در مورد آن در این مقاله صحبت کردیم، این بود که معامله گران می توانند با انجام معاملات سود ده، ارز حاصله را به کشور تزریق کنند.
اینکه بازار فارکس همچون دیگر تجارتها دارای سود و ضرر است قابل کتمان نیست، اما می توان با آموزش و بالا بردن توانایی و دانش در زمینه ترید، میزان ضرر را تا حد امکان پایین آورد و به سود نزدیک کرد.
امید به آنکه مقاله حقیقت فارکس برای شما خواننده عزیز مفید واقع شده باشد. نظرات سازنده خود را با ما در میان گذارید.

بازار فارکس از دیدگاه اهل سنت

بازار فارکس بازاری است که در آن ارزهای مختلف (ریال ،دلار، یورو، پوند،ین،دینار و….) معامله می شوند. در این بازار یک ارز را توسط ارز دیگری معامله می کنند و کسی که قصد معامله دارد اگر احساس کند که ارزش ارزی در حال افزایش است آن ارز را خریداری می کند و هنگامیکه ارزش آن افزایش یافت به فروش آن می پردازد. و یا ارز گران را فروخته و پس از ارزان شدن مجدداً خریداری می کند و از این راه سود می برد.

چنین معامله ای از قدیم الایام در بین مردم مرسوم بوده که افراد صاحب سرمایه یا خود به چنین معامله ای اقدام می کردند و یا شخص دیگری را به عنوان وکیل یا عامل خود قرار می دادند و از او می خواستند در مقابل حق العمل معین (اجرت) یا مجاناً چنین معامله ای را برای آنان انجام دهند و سود و زیان از آن صاحب سرمایه است.

پس اگر ارز را در همان مجلس دست به دست مبادله کردند جایز است. در غیر این صورت ربا محسوب می گردد و معامله حرام است.

اما آنچه امروزه به عنوان “بازار فارکس “در اینترنت مطرح است دارای اشکالاتی است که موجب حرمت و عدم جواز این نوع معاملات شده است. بعضی از این اشکالات عبارتند از:

1. بسیاری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می کنند و پایگاه یا وبلاگی به این نام برای خود ایجاد کرده اند دارای هویت مشخصی نیستند و هدف آنها از این کار صرفاً کلاه برداری است و با این شیوه به تطمیع مردم پرداخته و سرمایه آنان را غارت کرده و چون محل معلومی ندارند، مال باخته هیچ راهی برای استیفاء حق خود نخواهد داشت و همه سرمایه خود را از دست خواهد داد.
2. بخش دیگری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می کنند اگر چه دارای هویت مشخصی هم باشند و در پایگاه اینترنتی معاملات سفارش شده توسط صاحب سرمایه را روز به روز در صفحه مخصوص او نمایش می دهند و او نیز به گمان این که این گزارش واقعی است به آنان اطمینان می کند اما در حقیقت این یک نمایش صوری بیش نبوده و واقعیت ندارد زیرا آنان اموال سرمایه گذار را جای دیگری مثل قاچاق و…سرمایه گذاری کرده اند. این قسم از معاملات فارکس قطعا شرعی نیست زیرا جدای از اشکالات دیگر به شرط سرمایه گذار که صاحب مال است و شرط کرده که سرمایه اش در خرید و فروش ارز به کار گرفته شود عمل نشده است.
3. بخش دیگری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می کنند اگر چه دارای هویت مشخصی هم باشند و حقیقتاً هم معامله ارز انجام می دهند اما در ضمن قرار داد خود با صاحبان سرمایه شرط هایی مطرح می کنند که آن شرط ها خلاف شرع است (مثل اینکه شرط می کنند در زمانهایی که معامله ای در کار نیست این سرمایه را به صورت ربوی به بانک یا مؤسسه ای قرض داده و سود دریافت کنند) و موجب بطلان قرار داد می شود زیرا در ضمن آن شرط حرام شده است. بنا براین کار کردن با چنین بازاری نیز حرام است.

بنابراین معاملات فارکسی که امروزه از طریق اینترنت انجام گیرد اگر تمام شرایط معامله در آن رعایت شود یعنی هم هویت کارگزار احراز شود و هم اطمینان حاصل شود که کارگزار مطابق خواست صاحب سرمایه معاملات را مترتب می‌کند و از جهت قوانین کشوری نیز نظر شرعی راجع به بازار فارکس مقررات ورود و خروج سرمایه رعایت شود و قراردادهای جانبی نیز مشروع باشد، شرعاً جایز است.

نظرات مراجع اعظام در مورد بازار فارکس

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی)

مبادله ارزى با ارز دیگر که همجنس هم نیستند چنانچه منع قانونى در میان نباشد اشکال ندارد و سود حاصله نیز حلال است ولى اعتبار دادن کارگزاران به سرمایه معامله‌گر اگر به عنوان قرض دادن به معامله‌گر باشد که قهراً همراه با دریافت سود است، در این صورت چنین معامله‌اى از طرف کارگزار براى معامله‌گر صورت شرعى ندارد.

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی)

حضرت آیت الله اجازه ورود در چنین معاملاتى را نمی‌دهند.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی)

از آنجایی که معامله در بازار مذکور صوری است و لذا معاملات واقعه در آن صحیح نمی‌باشد.

آشنایی با حکم شرعی فارکس و باینری نظر شرعی راجع به بازار فارکس آپشن

حکم شرعی باینری آپشن و فارکس را باید در کلام مراجع تقلید جستجو کرد. هریک از این بزرگان، مطابق با احکام اسلام درباره معاملات، نظر نسبتا متفاوتی درباره این مسائل بیان کرده‌اند.

یکی از موضوعاتی که کمتر بدان توجه شده، انطباق معاملات فضای مجازی با اصول و مبانی فقهی و شرعی است. بدست آوردن رزق و روزی حلال در فضای مجازی به علت پیچیدگی های فضای مجازی به مراتب دارای اهمیت بیشتری است.

فارکس چیست؟

بازار تبادل ارزهای خارجی که به اختصار Forex یا FX نامیده می شود، فارکس بر خلاف بورس هیچ بازار فیزیکی متمرکزی ندارد، اما مراکز عمده معاملات ارزی در جهان انگلستان، آمریکا و ژاپن می باشند.

نظر مراجع تقلید در خصوص فارکس چیست؟

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای:

مبادله ارزى با ارز دیگر که همجنس هم نیستند چنانچه منع قانونى در میان نباشد اشکال ندارد و سود حاصله نیز حلال است ولى اعتبار دادن کارگزاران به سرمایه معامله گر اگر به عنوان قرض دادن به معامله گر باشد که قهراً همراه با دریافت سود است، در این صورت چنین معامله اى از طرف کارگزار براى معامله گر صورت شرعى ندارد.

آیت الله مکارم شیرازی:

چون فاركس شرايط شرعيّه معاملات را ندارد جايزنيست.

آیت الله سیستانی:

حضرت آیت الله اجازه ورود در چنین معاملاتى را نمی دهند.

آیت الله صافی گلپایگانی:

از آنجایی که معامله در بازار مذکور صوری است و لذا معاملات واقعه در آن صحیح نمی باشد.

آیت الله نوری همدانی:

بازار فارکس و معاملات آن صورت شرعی ندارد.

باینری آپشن چیست؟

باینری آپشن یک بازار مالی مجازی است که معامله گران آن می بایست قیمت سهام ها را در روز های پیش رویشان حدس بزنند؛ اگر معامله گران افزایش یا کاهش قیمت سهام ها را درست حدس زده باشند، تا ۹۰ درصد سود می کنند، ولی اگر اشتباه حدس زده باشند، ضرر می کنند. اساس معاملات باینری آپشن، بر مبنای بله یا خیر است.

چگونگی انجام معاملات در باینری آپشن

برای آشنایی بیشتر با چگونگی انجام شدن معاملات در باینری آپشن، یک مثال نقل می کنیم.

از شما پرسیده می شود: قیمت سهام شرکت N امروز یکم ژوئن ۲۰۱۹ ساعت پنج بعد از ظهر، ۳۵ دلار و ۵۰ سنت است، به نظر شما این سهام در تاریخ دوم ژوئن ۲۰۱۹ ساعت پنج بعد از ظهر، ۳۶ دلار خواهد بود؟ شما می توانید پیش بینی کنید که بله قیمت ۳۶ دلار خواهد بود و یک نرخ نیز برای پیشنهاد خود ایجاد کنید؛ مثلا ۲۰۰ دلار. در روز دوم ژوئن، اگر سهام بالای ۳۶ دلار رفته باشد، شما چیزی حدود ۷۰ درصد سود می کنید؛ یعنی علاوه بر اینکه ۲۰۰ دلار خود را دریافت می کنید، ۱۴۰ دلار هم به علت حدس صحیح، آید شما می شود. ولی اگر حدس شما صحیح نباشد و قیمت سهم به ۳۶ دلار نرسد، دویست دلار شما از دست می رود.

آیا باینری آپشن همان قمار است؟

اکنون که با یک مثال نحوه کسب درآمد از طریق باینری آپشن را توضیح دادیم، احتمالا شما نیز شباهت هایی میان این سیستم و سیستم کسب پول از طریق قمار پیدا کرده اید. مهم ترین شباهت کسب پول از طریق باینری آپشن با کسب پول با قمار این است که شما در صورت باخت یا حدس اشتباه، مقداری پول از دست می دهید. البته از جهتی دیگر، می توانیم چنین تبیین کنیم که باینری آپشن به قمار شبیه نیست، چراکه در سیستم کسب درآمد باینری آپشن، شما با یک حدس آماری به پیش می روید، ولی در قمار همه چیز به شانس بستگی دارد.

حکم شرعی کسب پول از باینری آپشن

در معاملات باینری آپشن هیچ کالایی رد و بدل نمی شود و سیستم معامله صرفا بر پایه یک سری معاملات صوری ارزی است؛ به این معنا که معامله گران صرفا با حدس زدن افزایش یا کاهش قیمت سهام، سود یا زیان می کنند و هیچ دخل و تصرفی در سهام شرکت ها و همچنین در رشد یا ضعف اقتصاد ندارند. با توجه به این مقدمات، می توان باینری آپشن را نوعی بازی دانست. از طرف دیگر، این معاملات بر مبنای برد و باخت است و بازنده در ازای باخت متحمل ضرر هایی می شود. پس می توان گفت که باینری آپشن از مصادیق قمار محسوب می شود و درآمد حاصل از آن حلال نیست.

نظر مراجع تقلید در خصوص باینری آپشن چیست؟

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای:

چنین درآمدی دارای اشکال شرعی است.

سوال: نوعی روش برای کسب درآمد در فضای مجازی به وجود آمده است که به روش باینری آپشن شناخته می شود؛ معامله گران این سیستم باید مطابق با تحلیل و سابقه آشنایی خود با بورس کالاها، قیمت برخی سهام ها را در آینده نزدیک حدس بزنند. اگر این حدس ها صحیح باشد، تا حدود ۹۰ درصد سود می کنند، ولی اگر این حدس اشتباه از آب در بیاید، معامله گر مقداری پول از دست می دهد. کسب درآمد از این طریق، چه حکمی دارد؟

پاسخ: کسب درآمد با این شیوه صحیح نیست و شما درآمد حاصل شده از این طریق را مالک نمی شوید.

آیت الله مکارم شیرازی:

با توجه به اينکه ارز يا کالاي معامله شده در اين بازار قابل تحويل به مشتري نيست، معامله صورت شرعي ندارد و جايز نيست.

سوال: در این روزها، گونه ای از معامله در فضای مجازی رواج پیدا کرده است که معامله گران بر مبنای حدسی که درباره افزایش یا کاهش قیمت سهم ها می زنند، ضرر یا سود خواهند کرد. این شیوه معامله به سبب اینکه براساس تحلیل های آماری و سابقه آشنایی با بازار بورس شکل می گیرد، تفاوت بزرگی با قمار دارد. آیا کسب درآمد از این طریق جایز است؟

پاسخ: با در نظر گرفتن این مسئله که ارز یا کالای معامله شده در چنین بازاری، قابلیت تحویل دادن به مشتری را ندارد، معامله صورت شرعی نمی پذیرد و جایز نیست.

نظر آیت الله سیستانی:

آیت الله سیستانی نیز معتقد هستند که قمار و معاملات نظیر قمار حرام هستند، ولی اگر طرف بازنده یک شخص کافر باشد، تصرف در پول کافر اشکالی ندارد. البته بهتر است که این عمل انجام نشود.

آیت الله شبیری زنجانی:

آیت الله شبیری زنجانی معتقد هستند که معاملات باینری آپشن جایز نیستند و معاملاتی که با این عنوان انجام می شوند، صورت شرعی ندارند. البته ایشان در این باره، یک نکته حائز اهمیت بیان می کنند: اگر پول حاصل شده از این معاملات از طرف یک شخص کافر باشد، تصرف در آن اشکالی ندارد؛ یعنی معامله باینری آپشن و پول حاصل از آن حرام است مگر اینکه طرف معامله شما یک کافر باشد. در این صورت می توانید پول حاصل از معامله را دریافت کنید.

حکم شرعی معامله در بازار فارکس

به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، حجت‌الاسلام امیر صالحی، کارشناس فقه و مبلغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، به بررسی حکم شرعی معامله و فعالیت در بازار فارکس پرداخت و با بیان اینکه «فارکس» به زبان ساده به معنی بورس بین‌المللی تجارت ارز است، اظهار کرد: بازار فارکس بازاری است که در آن ارزهای مختلف نظیر ریال، دلار، یورو، پوند، ین و دینار معامله می‌شوند. در این بازار یک ارز را توسط ارز دیگری معامله می‌کنند و کسی که قصد معامله دارد اگر احساس کند که ارزش ارزی در حال افزایش است آن ارز را خریداری می‌کند و هنگامی که ارزش آن افزایش یافت به فروش آن می‌پردازد و یا ارز گران را فروخته و پس از ارزان شدن مجدداً خریداری می‌کند و از این راه سود می‌برد.

اشکالات بازار فارکس

صالحی خاطرنشان کرد: آنچه امروزه به عنوان «بازار فارکس» در اینترنت مطرح است، اشکالاتی دارد که موجب حرمت و عدم جواز این نوع معاملات شده و نخستین اشکال این است که بسیاری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می‌کنند و پایگاه یا وبلاگی به این نام برای خود ایجاد کرده‌اند، دارای هویت مشخصی نیستند و هدف آنها از این کار صرفاً کلاه برداری است و با این شیوه به تطمیع مردم پرداخته و سرمایه آنان را غارت کرده و چون محل معلومی ندارند، مال باخته هیچ راهی برای استیفاء حق خود نخواهد داشت و همه سرمایه خود را از دست خواهد داد.

مبلغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تصریح کرد: اشکال دیگر بازار فارکس این است که بعضی از سرمایه‌گذاری‌های در فضای مجازی یک نمایش صوری بیش نبوده و واقعیت ندارد، زیرا آنان اموال سرمایه‌گذار را جای دیگری مثل قاچاق و نظیر آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این قسم از معاملات فارکس قطعا شرعی نیست زیرا جدای از اشکالات دیگر به شرط سرمایه‌گذار که صاحب مال است و شرط کرده که سرمایه‌اش در خرید و فروش ارز به نظر شرعی راجع به بازار فارکس کار گرفته شود عمل نشده است.

شرط حرام معامله را باطل می‌کند

وی ادامه داد: بخش دیگری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می‌کنند اگر چه دارای هویت مشخصی هم باشند و حقیقتاً هم معامله ارز انجام می‌دهند، اما در ضمن قرار داد خود با صاحبان سرمایه شرط‌هایی مطرح می‌کنند که آن شرط‌ها خلاف شرع است، مثل اینکه شرط می‌کنند در زمان‌هایی که معامله‌ای در کار نیست این سرمایه را به صورت ربوی به بانک یا مؤسسه‌ای قرض داده و سود دریافت کنند.

صالحی با بیان اینکه شرط حرام موجب بطلان معامله می‌شود، اظهار کرد: بنابراین کار کردن با چنین بازاری نیز حرام است، بنابراین معاملات فارکسی که امروزه از طریق اینترنت انجام گیرد، اگر تمام شرایط معامله در آن رعایت شود یعنی هم هویت کارگزار احراز شود و هم اطمینان حاصل شود که کارگزار مطابق خواست صاحب سرمایه معاملات را مترتب می‌کند و از جهت قوانین کشوری نیز مقررات ورود و خروج سرمایه رعایت شود و قراردادهای جانبی نیز مشروع باشد، شرعاً جایز است.

نظر مراجع معظم تقلید پیرامون فارکس

این کارشناس فقه و احکام شرعی در ادامه به بررسی فتاوای مراجع معظم تقلید پیرامون بازار فارکس پرداخت و گفت: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به این سؤال که معامله در بازار فارکس چه حکمی دارد می‌فرمایند: بطور کلی صحت معاملات در بازار فارکس متوقف بر رعایت ضوابط شرعی و قانونی است.

وی در ادامه افزود: بنا به گفته برخی کارشناسان، کارگزاران بازار فارکس دو دسته‌اند، دسته اول که اکثر مدعیان کارگزاری از این دسته‌اند، صرفاً یک صفحه مجازی در فضای اینترنت تشکیل داده‌اند و حضور واقعی در بازار ارز ندارند، این گروه پول مشتریان را دریافت و برای اهداف و برنامه‌های خود استفاده می‌کنند و فقط یک صفحه اینترنتی برای مشتری اختصاص می‌دهند که مشتری در آن مشغول معاملات به ظاهر ارزی می‌شود، بنابراین معاملات انجام شده غیر واقعی و باطل است و موجب ملکیت درآمد حاصله نمی‌شود.

صالحی تصریح کرد: دسته دوم کارگزاران واقعی هستند که حضور واقعی در بازار ارز دارند و با پول مشتری اقدام به خرید و فروش ارز می‌کنند که با رعایت ضوابط شرعی و قانونی، فی نفسه اشکال ندارد، ولی باید توجه شود که معاملات باید به صورت واقعی و خرید و فروش ارز باشد، بنابراین اگر کسب درآمد براساس پیش بینی نوسانات قیمت ارز باشد مشروع نیست. معاملات اهرمی که با اعتبار گرفتن از کارگزار انجام می‌شود، اگر ماهیت قرض همراه با سود داشته باشد، ربا و حرام است.

مبلغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تصریح کرد: آیت‌الله سیستانی پیرامون بازار فارکس اجازه ورود در چنین معاملاتى را نمی‌دهند، همچنین نظر آیت‌الله صافی گلپایگانی در خصوص بازار فارکس این است که از آنجایی که معامله در بازار مذکور صوری است؛ لذا معاملات واقعه نظر شرعی راجع به بازار فارکس در آن صحیح نمی‌باشد. آیت‌الله مکارم شیرازی نیز می‌فرمایند با توجه به این‌که فارکس شرایط شرعیه معاملات را ندارد جایز نیست. حضرت آیت‌الله نوری‌همدانی هم فتوا می‌دهند که بازار فارکس و معاملات آن صورت شرعی ندارد.

وی در پایان با تأکید بر ضرورت توجه مقلدان به فتاوای مراجع تقلید خود، اظهار کرد: با توجه به اشکالاتی که بازار فارکس دارد و به آن اشاره شد افراد در ورود به این بازار اینترنتی هوشیارانه عمل کرده و فریب ظاهر بزک کرده آن را نخورند و جهات شرعی آن را مورد توجه قرار داده تا انسان دچار معاملات حرام و باطل نشود.