آموزش تامین مالی در بازار سرمایه

نحوه تامین منابع مالی در ایران
یکی از مهمترین دغدغه های فعالین اقتصادی نحوه تامین منابع مالی بنگاه است که با توجه به اهمیت بالای این موضوع در این نوشتار به آموزش تامین مالی در بازار سرمایه طور کامل به نحوه تامین منابع مالی در ایران ، بانک و بازار سرمایه خواهم پرداخت.
قبل از اینکه به بررسی نحوه تامین منابع مالی در ایران و نقاط ضعف و آموزش تامین مالی در بازار سرمایه قوت آنها بپردازم توجه به چند نکته را ضروری میدانم:
۱- مسئله تأمین مالی پروژهها و بنگاههای اقتصادی یکی از چالشهای اصلی توسعه بخش خصوصی است و گسترش روش ها و شیوه های تامین مالی از طریق بازار سرمایه به حل این چالش کمک شایانی خواهد کرد
۲- دسترسی به منابع مالی ارزان قیمت از مهمترین مشکلات مطرح در فضای کسب و کار میباشد، اصولا منابع مالی گران قیمت به راحتی در دسترس است اما اثرات تامین مالی گران قیمت را همه دیده ایم و میدانیم
۳- در حال حاضر نظام تامین مالی در ایران بانک محور است و اکثر بنگاه های اقتصادی در گام اول برای تامین مالی به بانک ها مراجعه می نمایند
۴- با توجه به تغییرات به وجود آمده در فضای کسب و کار کشور و توجه آحاد مردم به بازار سرمایه به عنوان گزینه مناسب جهت سرمایه گذاری، به نظر اینجانب همین الان بهترین زمان جهت گسترش عمق و روش های نظام تامین مالی از طریق بازار سرمایه است
اما به اصل موضوع بپردازیم.
نحوه تامین منابع مالی در ایران:
به طور خلاصه روش های تامین منابع مالی در ایران به دو روش ذیل تقسیم می شود:
۱- تامین مالی از طریق بانک و بیمه:
تامین مالی از طریق سیستم بانکی کشور به وسیله بانکها و موسسات اعتباری به شیوه های ارایه تسهیلات و اعتبارات صورت می پذیرد.
تسهیلات به شیوه های عقود مبادله ای، عقود مشارکتی و قرض الحسنه و اعتبارات به صورت صدور ضمانتنامه ، اعتبارات اسناد خارجی و اعتبارات اسناد داخلی صورت می پذیرد.
قراردادهای مبادله ای شامل اجاره به شرط تملیک، فروش اقساطی، معاملات سلف، مرابحه و جعاله است که در ادامه به طور مختصر به آن میپردازیم:
اجاره به شرط تملیک ( leasing) :
اجاره به شرط تملیک عقدی است که در آن شرط شود مستاجر در پایان مدت اجاره در صورت عمل به شرایط مندرج در قرارداد عین مستاجره را مالک شود .
معمولا تسهیلات اجاره به شرط تملیک درموارد ذیل قابل دریافت است:
۱ـ خرید مطب برای پزشکان
۲ـ خرید دفاتر وکالت
۳ـ خرید محل برای دفاتر اسناد رسمی
۴ـ خرید محل برای مراکز آموزشی ( مدارس غیرانتفاعی )
۵ـ خرید محل برای واحدهای تولیدی
۶- خرید محل برای کسبه وصنوف
فروش اقساطی (Instalment Sale):
فروش اقساطی عبارت است از واگذاری عین کالا به بهای معلوم به غیر به ترتیبی که تمام یا قسمتی از بهای مزبور به اقساط مساوی یا غیرمساوی در سررسیدهای معین دریافت گردد. بدین صورت که حسب درخواست مشتری، کالای مورد نظر نقداً توسط بانک خریداری و به صورت فروش اقساطی به وی واگذار میشود.این تسهیلات برای گسترش واحدهای تولیدی (صنعتی و معدنی، کشاورزی) و خدماتی پرداخت میشود.
انواع فروش اقساطی:
1. مواد اولیه، لوازم یدکی و ابزار کار
2. وسایل تولید، حمل و نقل، ماشین آلات و تأسیسات
3. مسکن
معاملات سلف:
معامله سلف عبارت است از پیش خرید نقدی محصولات واحدهای تولیدی به قیمت معین ، بر این اساس یکی از روشهایی که به منظور تامین قسمتی از سرمایه درگردش واحدهای تولیدی بکار گرفته می شود ( اعم از اینکه مالکیت آنها متعلق به شخص حقیقی یا حقوقی باشد) پیش خرید نقدی محصولات آنها است .
وام مرابحه:
وام مرابحه به عقد قراردادی گفته میشود که در آن فروشنده کالا بهصورت دقیق قیمت خرید کالا را بیان کرده و سودی که قرار است بر روی آن افزوده شود را نیز به اصل مبلغ کالا اضافه میکند. نحوه پرداخت قیمت کالا نیز میتواند بهصورت نقدی یا مدتدار باشد. همچنین شرایط مدتزمان بازپرداخت نیز در قرارداد مرابحه مشخص شده و میتواند بهصورت اقساط مساوی یا آموزش تامین مالی در بازار سرمایه غیر مساوی معین شود.
وام جعاله:
وامی است که وامگیرنده (جاعل) تعهد میدهد که از طرف بانک (عامل) کار مشخصی (مثلا تعمیر یا تکمیل مسکن) را انجام دهد و مزد آن (جعل) را به عنوان تسهیلات دریافت کند.
قرادادهای مشارکتی شامل مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی، مضاربه ، مزارعه ، تسهیم سود، مشارکت در سرمایه، خطوط اعتباری ، استصناع و کمک فنی است که آموزش تامین مالی در بازار سرمایه در ادامه به توضیح مختصر آنها خواهیم پرداخت.
مشارکت در سرمایه:
با توجه به اینکه روش های اخذ تسهیلات و اعتبارات از بانکهای مختلف در زمان های مختلف بر اساس مقررات و شیوه نامه های مختلف صورت می پذیرد بنابراین بهترین منبع کسب اطلاعات جهت اخذ تسهیلات مراجعه به شعب بانک مورد نظر و دریافت اطلاعات کامل در خصوص انواع تسهیلات می باشد.
اما هدف اصلی از نگارش این متن پرداختن به موضوع با اهمیت تامین مالی از طریق بازار سرمایه است.
۲- تامین مالی از طریق بازار سرمایه :
در بازار سرمایه از دو بازار سهام و بدهی میتوان تامین مالی نمود.
به عبارتی بنگاه های اقتصادی با انتشار اوراق مالکانه (سرمایهای) و انتشار اوراق بدهی می توانند در بازار سرمایه تامین مالی نمایند.
تامین مالی از بازار سهام:
یکی از بهترین گزینه های مناسب تامین مالی از طریق بازار سهام افزایش سرمایه می باشد البته افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران، معمولا در این روش ابتدا هیات مدیره گزارش توجیهی افزایش سرمایه تهیه می کند و سپس صاحبان سهام را به مجمع عمومی فوق العاده دعوت می نماید تا پس از تصویب افزایش سرمایه در مجمع عمومی فوق العاده، آورده مورد نیاز برای اجرای طرح توسط صاحبان سهام فراهم و به حساب شرکت واریز گردد.
تامین مالی ۶۰۰ هزار میلیارد تومانی از بازار سرمایه در سال ۱۴۰۰
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم ، مجید عشقی رییس سازمان بورس با بیان اینکه از ابتدای سال تا کنون حدود600هزار میلیارد تومان از طریق روشهای مختلف از جمله آموزش تامین مالی در بازار سرمایه هشت هزار میلیارد تومان عرضه اولیه و 224هزار میلیارد تومان اوراق بدهی تامین مالی در بازار سرمایه انجام شده است، گفت: امسال 100هزار میلیارد تومان اوراق از سوی دولت تسویه شده است.
وی با اشاره به انحصار زدایی از ارایه خدمات در بازار سرمایه گفت: از ابان ماه هشت مجوز موافقت اصولی تاسیس کارگزاری صادر شده است.
رییس سازمان بورس گفت: تا کنون 29مجوز تاسیس صندوق سرمایه کذاری در این مدت صادر شده است. همچنین سه شرکت مشاور سرمایه گذاری، همچنین دو سبدگردان جدید نیز مجوز دریافت کرده اند.
تامین مالی 600 هزار میلیارد تومانی در بازار سرمایه در سال 1400
وی با اشاره به تایید صلاحیت مدیران ناشران گفت: برای صلب صلاحیت از مدیرانی که حائز شرایط کلی نیستند بخشنامه ای تهیه شده و از سال بعد اجرایی خواهد شد. از سوی دیگر امیدوار هستیم با همکاری مجلس قوانین بازار سرمایه بروزرسانی شود. بر همین اساس پرداخت سود از طریق سجام نیز باید به قانون تبدیل شود تا سهامداران در این حوزه سرگردان نشوند. سال 1400حدود 286شرکت سود خود را از طریق سجام به45میلیون نفر پرداخت کرده اند.
پرداخت سود سهام عدالت از طریق سجام به 43میلیون آموزش تامین مالی در بازار سرمایه نفر
عشقی گفت: با همکاری بانکها و شرکت سپرده گذاری مرکزی، تا پایان روز شنبه21اسفند ماه 1400 سود سهام عدالت سال 1399 به 43میلیون نفر سهامدار از طریق سجام طی یک آموزش تامین مالی در بازار سرمایه مرحله واریز خواهد شد.
وی با بیان اینکه، از 15فروردین ماه عمق معاملات نمادها برای سهامداران نمایش داده خواهد شد، گفت: بحث افزایش دامنه نوسان نیز با فروکش کردن مباحث سیاسی به صورت تدریجی در دستور مار سازمان بورس قرار دارد.
وی گفت: قراردادهای آتی نفتا و متانول در بورسهای کالایی اغاز شده است، همچنین برای تعامل با صنایع مختلف میز صنعت راه اندازی شده است تا برای رفع معضلات انها همکاری حداکثری صورت گیرد.
رونمایی از سامانه پایش بازار
معاون وزیر اقتصاد با بیان اینکه، این هفته از سامانه پایش بازار سرمایه رونمایی خواهد شد، گفت: سامانه هوشمند نظارت بر شرکتهای سبد گردان نیز در دست بهره برداری است. از سال قبل نیز هسته اصلی سامانه بومی معاملات اماده شده است ولی ماژولهای فرعی ان از جمله محاسبه شاخص و . در دست بررسی است که به زودی وارد مدار خواهد شد.
عشقی با بیان اینکه صندوق قابل معامله دولتی (ETF) دارا یکم و پالایشی به معضلی در بازار سرمایه تبدیل شدهاند و ساختار خاصی دارند گفت: اگر این ساختار اصلاح شود قیمت این دو صندوق میتواند به ارزش خالص داراییهای آنها نزدیک شود.
وی گفت: اصلاحات در اساسنامه صندوق باید انجام شود که موافقت کلی آن اخذ شده و باید برای تصویب به هیئت دولت برود. هم اکنون قیمت روز این دو صندوق حدود 25 درصد کمتر از ارزش خالص دارایی انهاست که در بین صندوقهای بازار مشابه آن را نداریم.
اهمیت تامین مالی شرکت ها از طریق بازار سرمایه
به گزارش شهر بورس، یکی از مزیت های تامین مالی شرکت ها از طریق بازار سرمایه افشای اطلاعات مالی شرکت ها و افزایش شفافیت می باشد در صورتی که این اتفاق در تامین مالی از طریق بانک ها اتفاق نمی افتد.
امیر آموزش تامین مالی در بازار سرمایه توپچی پور در گفتگو با خبرنگار حوزه بورس خبرگزاری صداوسیما درباره تامین مالی از طریق بازار سرمایه اظهار داشت: تامین مالی از طریق بازار سرمایه بحثی نو در کشور ما محسوب میشود. قانون آموزش تامین مالی در بازار سرمایه مربوط به ابزارهای نهادها و بازارهای مالی جدید به سال ۱۳۸۸ برمیگردد که طی ۱۰ سال اخیر به مرحله اجرا درآمده است.
وی افزود: این سازوکار جذابیتهای تامین مالی از طریق بازار سرمایه را افزایش داده، ولی برخی موانع، عدم فرهنگ سازی و بسترسازی مناسب باعث شده تا آنطور که باید و شاید شاهد استقبال از این حوزه نباشیم.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه یکی از کارکردهای اصلی بازار سرمایه تامین مالی شرکتها و یا فراهم کردن امکان دسترسی به منابع سرمایه گذاران است، خاطرنشان کرد: راهکارهایی همچون اوراق بدهی، افزایش سرمایه و صکوک به منظور برطرف کردن نیاز شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه توسط سازمان بورس ایجاد شده و در صورت فرهنگ سازی لازم در این خصوص، میتوان شاهد استقبال از این ساز و کار بود.
توپچی پور تصریح کرد: برخلاف تصور عموم جامعه که بازار سرمایه را بیشتر منتهی به خرید و فروش سهام میدانند، این بازار در کل دنیا نقش اصلی تامین مالی را بر عهده دارد و در صورتی که فعالان اقتصادی شناخت خوبی نسبت به این بازار کسب کنند و امکانات موجود را بشناسند از بستر حاضر استقبال خواهند کرد.
وی با تاکید بر مزایای تامین مالی از بازار سرمایه نسبت به بانک، اذعان داشت: با توجه به ساختار مالی بنگاههای اقتصادی، شاهد توجه بیشتری به تامین مالی از طریق بانک نسبت به بازار سرمایه هستیم که بازار سرمایه میتواند با توجه به گزارشات مالی که باید شرکتها افشا کنند، موجب شفافیت و حفظ حقوق سرمایه گذاران و سهامداران شود در صورتی که در تامین مالی از بانک نیازی به افشای اطلاعات مالی نیست.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: تامین مالی از بانکها هزینه بیشتری برای بنگاههای اقتصادی در خصوص مقدار بهره دارد و آنها برای تامین مالی باید از تضمین و ضمانتهایی استفاده کنند. در صورتی که تامین مالی از طریق بازار سرمایه مشکلات کمتری در پی خواهد داشت.
توپچی پور یادآور شد: در روشهای تامین مالی همچون افزایش سرمایه، ناشران میتوانند با مشارکت سهامداران و بدون نگرانی از بازپرداخت منابع، طرحهای توسعه کسب و کار خود را با دغدغه مالی کمتری اجرایی کنند. همچنین ابزارهای دیگری همچون اوراق رهنی، اوراق استصناع، اوراق مشارکت، اوراق اجاره، صندوق پروژه، اوراق منفعت و… وجود دارد که ناشران میتوانند بسته به شرایط از این فرصتها استفاده کرده و نسبت به تامین مالی اقدام کنند.
وی در پایان گفت: بازار سرمایه طی سالهای گذشته روند رو به رشدی را طی کرده و در میان عموم مردم نسبت به قبل بیشتر شناختهتر شده است، لذا بازار تامین مالی کشور نیز نیازمند رسیدن به بلوغ تامین مالی در بازار سرمایه است و در صورت تحقق این اتفاق بازار سرمایه قادر به ایفای نقش کلیدی خود خواهد بود.
آموزش تامین مالی در بازار سرمایه
با توجه به ارائه طیف گسترده صندوق های قابل ارائه در تامین سرمایه امید، میز مشاوره مالی برای سرمایهگذاران راهاندازی شدهاست تا قبل از سرمایه گذاری، سرمایه گذاران راهنماییهای لازم را دریافت کنند و درک بهتری از ریسک های هر صندوق داشته باشند.
میلاد رحمانیان، مدیر دارایی های شرکت تأمین سرمایه امید (سهامی عام) در مصاحبه با روزنامه دنیای اقتصاد مطرح نمود:
سرمایهگذاری غیرمستقیم به معنی سرمایهگذاری از طریق نهادهای واسطه جهت حضور سرمایهگذاران با دانش مالی محدود در بازارهای پیچیده مالی میباشد.
جدول زیر انواع صندوقهای فعال در بازار و تعداد صندوقهای دارای مجوز را نشان میدهد. همانگونه که مشاهده میشود نهاد قانونگذار بهدرستی طیف گستردهای از انواع صندوقهای سرمایهگذاری را معرفی نموده است تا سرمایهگذاران بتوانند ابزار آموزش تامین مالی در بازار سرمایه لازم برای مدیریت ریسک و بازدهی مورد انتظار و مطلوب خود را در اختیار داشته باشند.
نوع صندوق | تعداد صندوق | ارزش (میلیارد تومان) |
در اوراق بهادار با درآمد ثابت | 103 | 442,599 |
در سهام | 90 | 61,138 |
مختلط | 22 | 2,310 |
اختصاصی بازارگردانی | 80 | 103,269 |
خصوصی | 3 | 160 |
پروژهای | 1 | 1,058 |
در اوراق بهادار مبتنی بر سپرده کالایی | 8 | 3,552 |
صندوق در صندوق | 3 | 344 |
جسورانه | 14 | 245 |
زمین و ساختمان | 4 | – |
مجموع | 328 | 614,674 |
بااینوجود همچنان دو تصمیم مهم بر عهده سرمایهگذار باقی مانده است:
- انتخاب نوع صندوق متناسب با شرایط ریسکپذیری فرد
- انتخاب مدیر صندوق مناسب از میان صندوقهای حاضر در بازار
تسهیل مجوز تأسیس نهادهای مالی در سالهای اخیر توانسته است که طیفی از مدیران صندوق های سرمایهگذاری را در هر نوع از صندوقها در اختیار سرمایهگذار قرار دهد و تفاوت ساختاری درون هر گروه نیز مسئله را پیچیده تر می نماید. برای آموزش تامین مالی در بازار سرمایه مثال در صندوقهای سهامی(90 صندوق) علیرغم شباهت در نوع صندوق عملاً تفاوت های عملیاتی و ساختاری وجود دارد. مثلاً در ماه گذشته صندوق بذرامید آفرین رتبه دوم و صندوق اهرمی کاریزما رتبه نخست را کسب نمود درحالیکه بازدهی این دو ماهیتاً قابل مقایسه نیست و یا صندوقهای دارایکم و پالایش در واقع صندوقهای با مدیریت غیرفعال هستند و ترکیب دارایی آنها متناسب شرایط بازار تغییر نمیکند. در خصوص صندوقهای بادرآمد ثابت (103 صندوق) مدیر صندوق می بایست حداقل 15 درصد از ترکیب دارایی های صندوق را به سهام اختصاص دهند و در صورت خرید سهمهای با ریسک بالا عملاً انتظارات سرمایهگذاران در کسب بازدهی ثابت محقق نخواهد شد. همچنین اخیراً نوع جدیدی از صندوق های سرمایه گذاری با عنوان “صندوق در صندوق” نیز در اختیار سرمایه گذاران برای انتخاب قرار گرفته است که به صورت حرفه ای ترکیبی از صندوق های دیگر را از سوی سرمایه گذاران انجام میدهد و یا صندوق های مختلط مجاز به سرمایهگذاری حداکثر 60 درصد از دارایی های صندوق در سهام بوده و مابقی به خرید اوراق با درآمد ثابت اختصاص می یابد.
در مجموع می توان گفت که در حال حاضر مشکل اصلی در کم بودن تنوع و یا تعداد صندوقها نیست بلکه مسئله اصلی آموزش سرمایهگذاران برای درک تفاوت نوع صندوقها و ارزیابی عملکرد مدیران صندوقهای سرمایهگذاری است. در همین راستا با توجه به ارائه طیف گسترده صندوق های قابل ارائه در تامین سرمایه امید، میز مشاوره مالی برای سرمایهگذاران راهاندازی شده است تا قبل از سرمایه گذاری، سرمایه گذاران راهنماییهای لازم را دریافت کنند و درک بهتری از ریسک های هر صندوق داشته باشند.
مزایای تامین مالی پروژههای عمرانی از بازار سرمایه/ فروش بیش از 28 هزار میلیارد تومان اوراق صکوک در سال 98
ورود پروژههای عمرانی به بازار سرمایه میتواند به افزایش عمق و سوددهی این بازار بیافزاید. همچنین استقبال مردم از بورس و بازارهای سرمایه میتواند به تامین مالی پروژهها و تسریع روند اجرای پروژههای اقتصادی کمک بسیاری کند.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، در دو سال اخیر با افزایش استقبال از بازار سرمایه موجب شده تا رجوع نقدینگی مردم به این بازار افزایش یابد. همین موجب شده تا برخی از شرکتها و واحدهای تولیدی از ظرفیت بازار سرمایه برای تامین مالی پروژههای مختلف استفاده کنند.
در شرایط فعلی بازار سرمایه که حجم بالایی از نقدینگیهای خرد و کلان به آن سرازیر شده، لازم است تا روشهای مختلف تامین مالی نیز در این بازار اجرایی شود و استفاده از آن توسعه پیدا کند. بازار اوراق صکوک یکی از بخشهای بازار سرمایه است که میتواند زمینه جذب نقدینگی موجود را فراهم نماید. بررسی یکی از نمونههای عملیاتی شده در بازار صکوک نشان میدهد که برای تأمین 2 هزار میلیارد تومان نقدینگی تنها 4 روز زمان صرف شده است. شرکت پتروشیمی تابان فردا در اسفندماه 98 از طریق انتشار اوراق اجاره مبلغ 20هزار میلیارد ریال را با نرخ اجاره بها 18 درصد در مدت 4 ساله منتشر کرد. در آخرین نمونه بازار صکوک که به موافقت اصولی سازمان بورس نیز رسیده، قرار است تا صکوک اجاره گل گهر به ارزش هزار و دویست میلیاردتومان به منظور تأمین سرمایه در گردش این بنگاه اقتصادی منتشر شود.
در این تامین مالی دارایی مبنای انتشار این اوراق ماشین آلات و تجهیزات است که توسط نهاد واسط از شرکت گل گهر خریداری شده و سپس بصورت اجاره به شرط تملیک به آن واگذار میشود.
همچنین این اوراق ۴ ساله و با نرخ اجاره بهای ۲۱ درصد است که این اجاره بها هر سه ماه یک بار توسط شرکت سپردهگذاری مرکزی به حساب دارندگان اوراق واریز می شود. همچنین عرضه این اوراق در صورت دریافت مجوز انتشار از طریق شرکت بورس تهران صورت خواهد گرفت.
این اوراق فاقد ضامن است و برای ضمانت پرداخت اجاره بها و اصل اوراق در سررسید، بخشی از سهام شرکت سنگ آهن گهر زمین توسط شرکت گل گهر و بخشی از سهام این شرکت توسط شرکت های سرمایه گذاری امید و توسعه معادن و فلزات توثیق شده است. دو تامین سرمایه امین و امید نیز هریک مسئولیت بازارگردانی و تعهد پذیره نویسی ۶۰۰ میلیارد تومان از این اوراق را بر عهده دارند.
نیروگاه پرند از نمونههای عملیاتی تامین مالی از بازار سرمایه
نیروگاه پرند منابع مالی مورد نیاز خود را برای وارد مدار کردن نیروگاه سیکل ترکیبی پرند از سرمایههای خرد مردم استفاده کرده است. این نیروگاه یکی از نمونههای استفاده از منابع مالی غیر دولتی و مردمی است. استفاده از اوراق صکوک و سرمایههای مردم دو روشی بوده که سرمایه نزدیک به 7 هزار میلیارد تومانی مورد نیاز این پروژه را تامین کرده است.
ورود پروژههای عمرانی به بازار سرمایه میتواند به افزایش اطمینان و سوددهی این بازار بیفزاید که نتیجه آن حضور بیشتر مردم در این بازار خواهد بود. همچنین استقبال مردم از بورس و بازارهای سرمایه میتواند به تامین مالی پروژهها و تسریع روند اجرای پروژههای اقتصادی کمک کند. در همین راستا وزیر راه و شهرسازی یکی از برنامههای مهم این وزارتخانه را استفاده از بازار سرمایه برای تامین مالی پروژههای عمرانی بیان کرده است. وی در این باره گفت: قرار است ۱۲ پروژه ریلی و آزادراهی از بازار سرمایه تأمین مالی شود. در حال مذاکره با سازمان بورس هستیم تا با جذابیت این طرحها از یک سو و مقبولیت عمومی بازار سرمایه از سوی دیگر، این تأمین مالی صورت گیرد. به محض آماده شدن جزئیات، این پروژهها اعلام عمومی میشود. در خصوص نحوه عرضه چند الگو داریم یکی عرضه سهام هر پروژه به شکل صندوق پروژهای مستقل و دیگری به صورت ایجاد صندوق پروژه تجمیعی است.
همچنین قرار است دستگاههای دیگر مانند وزارت نفت نیز با عرضه پروژههای عمرانی خود در بازار سرمایه، نقدینگی مورد نیاز خود را از این بازار جذب نمایند.
گفتنی است براساس آمار منتشر شده توسط سازمان فرابورس تنها از انتشار اوراق آموزش تامین مالی در بازار سرمایه صکوک در سال 1398 بیش از 28 هزار میلیارد و 408 میلیون تومان تامین مالی پروژههای مختلف انجام شده که نشاندهنده ظرفیت بالای بازار سرمایه برای تامین نقدینگی لازم پروژههای مختلف است.